Μετά την επιτυχία που είχε ο εορτασμός από τον Δήμο Βόλου της επετείου των 130 χρόνων της απελευθέρωσης του Βόλου, οι εκδηλώσεις μεταφέρονται στην Αθήνα, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Μέγαρο Παλαιάς Βόλου) μετά από ομόφωνη αποδοχή της πρότασης του Δήμου από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία Ελλάδας (ΙΕΕΕ). Ο νέος κύκλος εκδηλώσεων στην Αθήνα οργανώνεται από το Δήμο Βόλου και την ΙΕΕΕ με τη συνεργασία των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ν. Μαγνησίας.
Το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου και ώρα 7 το βράδυ θα εγκαινιασθεί από την Υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου η Έκθεση της σπάνιας συλλογής του συμπολίτη μας Καθηγητή Δημήτρη Τσούμα με θέμα: «130 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας - Άρτας (1881-2011). Σάτιρα και Πολιτική». Την Κυριακή, 5 Φεβρουαρίου, στις 11 το πρωί, στον ίδιο χώρο (Αίθουσα Συνεδριάσεων της Παλαιάς Βουλής-Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, οδός Σταδίου 13) θα πραγματοποιηθεί επιστημονική Ημερίδα με το ίδιο θέμα.
Η επέτειος της απελευθέρωσης είναι ορόσημο για τη μετέπειτα πορεία των νέων επαρχιών που ενσωματώθηκαν στο ελεύθερο ελληνικό κράτος και ανοίγει νέες προοπτικές ανάπτυξης. Όπως επισημαίνει ο Δήμαρχος Βόλου, Πάνος Σκοτινιώτης, στον Πρόλογο του συλλεκτικού Καταλόγου της Έκθεσης: «Η ένωση με την Ελλάδα σηματοδότησε μία νέα αρχή και έδωσε ώθηση στη γρήγορη ανάπτυξη του Βόλου, όπως βεβαίως και της υπόλοιπης Θεσσαλίας και της Άρτας. Ιδιαίτερα η πόλη του Βόλου, αξιοποιώντας με δυναμικό τρόπο τις νέες ευκαιρίες και προοπτικές που δημιουργούσε η απελευθέρωση και τα αναμφισβήτητα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, κυριολεκτικά μεταμορφώθηκε και εξελίχθηκε σε σύγχρονο αστικό κέντρο με ευρωπαϊκά γνωρίσματα. Εδώ, μετά το 1881, συντελέστηκαν σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές διεργασίες, που είχαν ως αποτέλεσμα να διαδραματίσει ο Βόλος πρωταγωνιστικό ρόλο στη νεότερη ελληνική ιστορία. Σήμερα ο Βόλος, 130 χρόνια μετά, στην καρδιά της πρωτοφανούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, ανιχνεύει το νέο ιστορικό του κύκλο, βάζοντας στέρεες βάσεις για μια νέα, εξωστρεφή και βιώσιμη ανάπτυξη».
Η Έκθεση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Απριλίου, περιλαμβάνει σατιρικά -κυρίως ευρωπαϊκά- περιοδικά και εφημερίδες, χάρτες, λιθογραφίες και ξυλογραφίες, αναμνηστικά πιάτα και έντυπα της Συλλογής Δημήτρη Τσούμα και καλύπτει την περίοδο από τον Κριμαϊκό πόλεμο μέχρι τα πρώτα χρόνια του ελεύθερου βίου της Θεσσαλίας. Ιδιαίτερα η περίοδος του Ανατολικού Ζητήματος (1875-1881) υπήρξε πολύ κρίσιμη για την πορεία της εθνικής ολοκλήρωσης, κατά την οποία το μικρό ελληνικό κράτος προσπαθούσε εναγωνίως να επεκταθεί, αντιμετωπίζοντας τα αντικρουόμενα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής.
Στο περιεχόμενο της συλλογής ανήκουν οι πολιτικές γελοιογραφίες των ευρωπαϊκών περιοδικών «Il Papagallo-Le Perroquet», «La Grenouille», «Il Fischietto», «Le Charivari», «Punch», «Les Cosaques pour rire» (περιόδου 1877-1881), χάρτες των H. Kiepert, Stannard, Ιφ. Κοκίδη, Μ. Χρυσοχόου, Ardagh, Otto Neussel, της Γεωδαιτικής Αποστολής, επίσης οθωμανικούς χάρτες στο πλαίσιο της αποτύπωσης και χαρτογραφικής απεικόνισης των ελληνικών περιοχών στο β΄ μισό του 19ου αιώνα, ξυλογραφίες, έντυπα και αναμνηστικά πιάτα για την ένωση.
Ο πυρήνας της Έκθεσης, στον οποίο οφείλεται και ο υπότιτλος, είναι η πολιτική σάτιρα, που καυτηριάζει με ανατρεπτικό τρόπο την επικαιρότητα της εποχής. Μέσω της πολιτικής γελοιογραφίας παρουσιάζεται το πολιτικό σκηνικό της περιόδου, σατιρίζονται πρόσωπα και γεγονότα της ευρωπαϊκής διπλωματίας και της πολιτικής ζωής του τόπου. Ο Γερμανός καγκελάριος Otto von Bismarck, ο Γάλλος πολιτικός Léon Gambetta, ο φιλελεύθερος Βρετανός πρωθυπουργός William Gladstone, οι Έλληνες πολιτικοί Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, Χαρίλαος Τρικούπης και πολλά ακόμη πρόσωπα απεικονίζονται στις εικόνες αυτές, οι οποίες συνοδεύονται με καυστικές λεζάντες.
Όπως επισημαίνει η επιμελήτρια του Καταλόγου Αννίτα Πρασσά: «Η ανάδειξη της πολιτικής σάτιρας μέσα από τη γελοιογραφία ως ιστορικής πηγής επιχειρείται στην Ελλάδα την τελευταία μόλις δεκαετία. Συνεπώς, η ανάγνωση της συλλογής προσφέρει επιπλέον στον αναγνώστη την ευκαιρία να αναπλάσει τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές της μακράς πορείας προς την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και Άρτας μέσα από πρωτότυπο και άγνωστο, εν πολλοίς, υλικό». Από την άλλη πλευρά, οι χάρτες της συλλογής αποτελούν επίσης σημαντικά ιστορικά τεκμήρια, αφού οι χαρτογραφικές απεικονίσεις συνδέονται με τις εθνικές διεκδικήσεις για την επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους».
Η Έκθεση έχει επίσης και εκπαιδευτικό – μορφωτικό χαρακτήρα. Απευθύνεται και στους μαθητές των σχολείων, οι οποίοι θα προσεγγίσουν την κρίσιμη αυτή περίοδο της νεότερης ιστορίας μας με περισσότερο εύληπτο τρόπο.
Οι εισηγητές της Επιστημονικής Ημερίδας (5 Φεβρουαρίου) είναι:
• Σπυρίδων Σφέτας, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεώτερης και Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: «Η Ανατολική Κρίση 1875-78, οι ελληνικές εθνικές διεκδικήσεις και η προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος (1881)»
• Νατάσα Καστρίτη, Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια Συλλογών Εθνικού Ιστορικού Μουσείου: «Γελοιογραφία και πολιτική: Σατιρικά περιοδικά στην Ευρώπη του 19ου αιώνα»
• Ευάγγελος Λιβιεράτος, Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: «Η Θεσσαλία ως κύρια χωρική διεπαφή στη χαρτογραφία της εθνικής ολοκλήρωσης κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα»
• Αννίτα Πρασσά, Δρ Ιστορικός, Προϊσταμένη Γ.Α.Κ. - Αρχείων Ν. Μαγνησίας: «Βόλος: από τον εμπορικό συνοικισμό στο σύγχρονο αστικό κέντρο»
• Ηλίας Νικολακόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών: «Οι πρώτοι Θεσσαλοί βουλευτές στο Ελληνικό Κοινοβούλιο»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου