Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2016

Η Ευρώπη, ο κόσμος, η σοσιαλδημοκρατία

του Πάνου Τρ.Σκοτινιώτη*

Πού πηγαίνει, λοιπόν, η Ευρώπη; Το ιστορικό εγχείρημα της πολιτικής και οικονομικής της ενοποίησης παραμένει ζωντανό, ή έχουμε μπει σε μια πορεία χωρίς επιστροφή, με κατάληξη την κατάρρευση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος;
Από την επανένωση των δύο Γερμανιών, πριν από 25 χρόνια, και τις μεγάλες προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν για μια ενωμένη Ευρώπη με ομοσπονδιακές πολιτειακές δομές, ο κόσμος έχει αλλάξει εντυπωσιακά.  Συγκλονιστικές  είναι και οι οικονομικές και πολιτικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην Ευρώπη.
Η χωρίς ρυθμιστικούς κανόνες παγκοσμιοποίηση έχει οδηγήσει μεν σε αύξηση του παγκόσμιου πλούτου, ταυτόχρονα όμως και στην παντοδυναμία των διεθνών αγορών, σε πρωτοφανείς ανισότητες και σε συγκέντρωση του παγκόσμιου πλούτου σε ολοένα και λιγότερα χέρια. Επιπλέον, η μεταφορά  οικονομικής δύναμης προς την Ανατολή,  η ανάδειξη νέων ισχυρών πολιτικών και οικονομικών πόλων, με πρώτη την Κίνα την οποία ο Τραμπ βλέπει ως τη σημαντικότερη, μεσοπρόθεσμα, γεωπολιτική απειλή για τις ΗΠΑ, και η χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε στη Δύση το 2008, έχουν αλλάξει εντελώς τους όρους του διεθνούς οικονομικού ανταγωνισμού. Να σημειωθεί και μια αντίστροφη τάση που παρατηρείται τελευταία, με εκροές κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες προς τις ΗΠΑ, προκειμένου να εξασφαλίσουν καλύτερες αποδόσεις λόγω της αύξησης των επιτοκίων του δολαρίου. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η δημιουργία του κοινού νομίσματος σε  σαθρές βάσεις  και χωρίς την παράλληλη προώθηση της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης, η κρίση του ευρώ, η εμμονή σε μια ασφυκτικά περιοριστική δημοσιονομική πολιτική, αλλά και η έλλειψη ενός ισχυρού πολιτικού κέντρου αποφάσεων,  έχουν ενισχύσει τις ανισότητες εντός της Ευρωζώνης, αλλά και εντός των επιμέρους ευρωπαϊκών κρατών. Ενώ οι μεγάλες μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές επιτείνουν την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια.