Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2014

Διαφάνεια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση-του Πάνου Σκοτινιώτη, Δημάρχου Βόλου*

Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα θέμα μείζονος σημασίας, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες και το ζοφερό περιβάλλον της κρίσης.Και τούτο γιατί η  κρίση δεν είναι μόνο δημοσιονομική. Είναι κρίση   πολύμορφη: πολιτική, οικονομική, κοινωνική. Αλλά και κρίση ηθική. Κακά τα ψέματα: η έξοδός μας από την κρίση δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα χωρίς την αντιμετώπιση της αδιαφάνειας και της διαφθοράς. Χωρίς, επιτέλους, να λογαριαστούμε ως κοινωνία με τα φαινόμενα αυτά. Όπως έλεγε ο αείμνηστος Καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου Δημήτρης Τσάτσος, το θέμα της διαφάνειας είναι  καίριο για κάθε δημοκρατική οργάνωση εξουσίας. Άρα και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στο σχεδιασμό του «Καλλικράτη» υπήρξαν αναμφισβήτητα αστοχίες και λάθη. Το βέβαιο ωστόσο είναι ότι έφερε στον αφρό όλες τις παθογένειες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όλα εκείνα τα στοιχεία που την είχαν οδηγήσει σε βαθιά κρίση και πολιτική αναξιοπιστία. 

Πού βρισκόμαστε σήμερα; 
Σήμερα, αιρετά και διοικητικά στελέχη των δήμων   λειτουργούμε σε ένα νεφέλωμα γραφειοκρατικού, ελεγκτικού παραλογισμού. 
Υπάρχουν έντεκα ελεγκτικοί μηχανισμοί για τις αποφάσεις των δήμων. Σε αυτούς, ειδικότερα για τις αποφάσεις οικονομικού χαρακτήρα, θα πρέπει να προστεθεί και ο «Κόμβος Διαλειτουργικότητας» που έχει δημιουργηθεί εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, στον οποίο παρέχονται πλήρη οικονομικά στοιχεία εκτέλεσης των προϋπολογισμών όλων των δήμων, ενώ το τελευταίο εξάμηνο προστέθηκε και το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ.  
Με λίγα λόγια, έχει δημιουργηθεί   ένα προληπτικό σύστημα ελέγχων, το οποίο, συνδυαζόμενο με τις συνήθως πρόχειρα σχεδιασμένες αλλαγές στο διοικητικό σύστημα, στο όνομα των μεταρρυθμίσεων, μπορεί μεν να περιορίζει τη φαυλότητα, τη διαφθορά και το σύστημα της πολιτικής πελατείας, οδηγεί όμως ταυτόχρονα σε ακινησία. Και όλα αυτά, εκτός του ότι προκαλούν τεράστια σπατάλη πόρων, αποτελούν και πηγή καθυστερήσεων και ταλαιπωρίας για τους δημότες. 

Η λύση που μεταξύ άλλων προτείνουμε, είναι να αντιστραφεί, καταρχήν,   η πυραμίδα των ελέγχων νομιμότητας. 
Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο αποκεντρωμένο σύστημα, που να στηρίζεται σε αυτό που ο   δήμαρχος Αθηναίων και πρώην Συνήγορος του Πολίτη, Γ.Καμίνης,   ονομάζει ΄΄τεκμήριο εμπιστοσύνης΄΄.  Να απλουστεύσουμε, δηλαδή, τις διαδικασίες και να προτείνουμε ένα νέο σύστημα με δειγματοληπτικούς, αυστηρούς ελέγχους κατά τη διαδικασία και την εκτέλεση των έργων, με αυστηρότερες ποινές.  

Ως Δημοτική Αρχή Βόλου από την πρώτη στιγμή επιδιώξαμε και επιτύχαμε ο Δήμος μας να λειτουργήσει με τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια, χωρίς στεγανά. Το πιο πολύτιμο κεφάλαιο της δικής μας Δημοτικής Αρχής, η μεγάλη παρακαταθήκη της τριετίας που πέρασε, είναι η προσήλωση στη νομιμότητα και τους κανόνες της χρηστής διοίκησης. Η σχέση εμπιστοσύνης που οικοδομήσαμε με την τοπική κοινωνία. Αυτό ήταν και το κορυφαίο στοίχημα που είχαμε θέσει προεκλογικά.  

Βασική μας επιλογή είναι να ενσωματώνουμε, συνεχώς, σύγχρονες λειτουργίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις συναλλαγές μας με τον πολίτη, και για λόγους διαφάνειας και βεβαίως για την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των δημοτών.

Προχωρήσαμε στη δημιουργία ψηφιακής πύλης για την ενημέρωση και επικοινωνία των πολιτών με το Δήμο και κάναμε σημαντικά βήματα στην ηλεκτρονική διαχείριση της εξυπηρέτησης των αιτημάτων τους. Στόχος μας είναι το επόμενο διάστημα να ολοκληρώσουμε αυτή την προσπάθεια, ώστε να μπορεί ο κάθε πολίτης να παρακολουθεί την εξέλιξη του αιτήματός του ηλεκτρονικά και να μην είναι αναγκαία η προσωπική επικοινωνία με την υπηρεσία. Διαχωρίζεται, έτσι, πλήρως η δομή που πραγματοποιεί τη διεπαφή με τον δημότη ή την επιχείρηση, από τη δομή που έχει αποφασιστικό ρόλο στην ικανοποίηση ή μη του εκάστοτε αιτήματος.

Καθιερώσαμε το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, ενώ όλα τα εισερχόμενα και εξερχόμενα έγγραφα, με αποδέκτες υπηρεσίες του Δήμου, διακινούνται ηλεκτρονικά. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό και με τον τρόπο που από τον πρώτο κιόλας μήνα της παρούσας θητείας γίνεται η διαχείριση, αρχειοθέτηση και αποστολή όλων των εγγράφων του Δημοτικού Συμβουλίου, συνέβαλε στη διαφανή διακίνηση των εγγράφων, αλλά και σε σημαντική  εξοικονόμηση πόρων λόγω της δραστικής μείωσης των εκτυπώσεων.  

Γίνεται ανάρτηση στο διαδίκτυο ακόμη και για προμήθειες λίγων μόνο ευρώ, ενώ στη ΔΕΥΑΜΒ, ανάλογα με το είδος των προμηθειών, ενημερώνονται και τα αντίστοιχα Επιμελητήρια (ΤΕΕ, Επιμελητήριο Μαγνησίας). 

Όσον αφορά τη ΔΕΥΑΜΒ, έχουμε επίσης καθιερώσει τη συστηματική ανάρτηση στο διαδίκτυο όλων των ποιοτικών στοιχείων ελέγχου του νερού, για την ολοκληρωμένη και ασφαλή ενημέρωση των καταναλωτών και την παρακολούθηση των παραμετρικών  τιμών. 

Αντιμετωπίσαμε με υπευθυνότητα και προσήλωση στη νομιμότητα, σοβαρές υποθέσεις και νοσηρές καταστάσεις του παρελθόντος που ταλάνισαν το Δήμο μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, στο ξεκίνημα ιδιαίτερα της λειτουργίας του. 

Μπήκε τέλος στο καθεστώς ατιμωρησίας και καθιερώθηκαν διαδικασίες διαφάνειας και αξιοκρατίας παντού (π.χ. προσλήψεις ακόμη και των δίμηνων συμβάσεων με διαδικασίες ΑΣΕΠ, αν και οι προσλήψεις αυτές ανήκουν κατά νόμο στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δημάρχου).

Διασφαλίσαμε την εκπροσώπηση όλων των δημοτικών παρατάξεων σε όλα τα όργανα του Δήμου και των νομικών του προσώπων.  Στη ΔΕΥΑΜΒ, μάλιστα, συμμετέχει για πρώτη φορά και  το Τεχνικό Επιμελητήριο.

Ήδη ετοιμαζόμαστε και σύντομα θα προχωρήσουμε   στον Ανοιχτό Προϋπολογισμό του Δήμου, ώστε να διασφαλιστεί η απόλυτη διαφάνεια. Εύκολα και γρήγορα θα μπορούν όλοι οι δημότες να δουν πώς προχωρεί καθημερινά η υλοποίηση του προϋπολογισμού του Δήμου Βόλου, τα έσοδα – έξοδα, οι υποχρεώσεις και οι λοιπές πράξεις. 

Στην ημερίδα της «πρωτοβουλίας των 5 δημάρχων», στην Πάτρα, αποφασίσαμε να αναλάβουμε πρωτοβουλία για τη σταδιακή υλοποίηση ενός ολιστικού σχεδίου για τη λειτουργία των ΚΕΠ,  με βάση και σχετική πρόταση που κατέθεσε ο «υπουργός των ΚΕΠ», Σταύρος Μπένος. Στόχος μας, ένα ποιοτικό άλμα ώστε τα ΚΕΠ να γίνουν πλήρη υποκαταστήματα του κράτους (όπως τα υποκαταστήματα των τραπεζών). Με αυτή τη λειτουργία, κατακτιέται μία σημαντική όψη της δημοκρατίας, η ισότιμη προσβασιμότητα του πολίτη στο κράτος, με άλλα λόγια, η δημοκρατία της καθημερινότητας.

Με όσα ανέφερα, είναι πιστεύω προφανές ότι υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούν να συνδυαστούν η εξυπηρέτηση του πολίτη, ο εκσυγχρονισμός του Κράτους και η εξοικονόμηση πόρων, με τη διαφάνεια, τον έλεγχο και τη δημόσια λογοδοσία. Το ζητούμενο είναι η πολιτική βούληση και ο σχεδιασμός.

 * Από την ομιλία του Π. Σκοτινιώτη σε εκδήλωση του Υπουργείου Εσωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης  

Δεν υπάρχουν σχόλια: