Η Διεύθυνση Αρχείων, Βιβλιοθηκών και Μουσείων, Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου παρουσιάζει το βιβλίο της Ματούλας Τομαρά - Σιδέρη «Ο Αιγυπτιώτης ελληνισμός στους δρόμους του βαμβακιού», από τις εκδόσεις «Κέρκυρα», την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012, στις 8 μ.μ., στο Αχίλλειον (πεζόδρομος Κουμουνδούρου και Ιάσονος 1, Βόλος). Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Ελένη Κονταξή, Φιλόλογος, Δρ., Αλέκος Καραγεωργίου, μεταλλειολόγος, Δ/ντής ΚΕΠΕΚ Κ.Ελλάδας και Απόστολος Φοινικόπουλος, δικηγόρος, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Βόλου.
Το βιβλίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή μας αφού αφορά σε μεγάλο βαθμό τη συμβολή τοπικών οικογενειών (Κασσαβέτη, Καρτάλη, Σακελλαρίου, κ.α.) και έχει αξιοποιήσει τεκμήρια από τις συλλογές του π. Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης.
Η συγγραφέας στο βιβλίο στηρίζεται σε στοιχεία από τα ιστορικά Αρχεία της Ελλάδας και της Αιγύπτου, καθώς και σε οικογενειακά Αρχεία, και εστιάζει σε τρία κεντρικά σημεία: Πρώτον, στην παραγωγή του βαμβακιού και την εξέλιξη της για έναν αιώνα (μέσα 19ου με μέσα 20ού), στη διάρκεια του οποίου οι Έλληνες βαμβακοπαραγωγοί λειτούργησαν στο άκρως ανταγωνιστικό στερέωμα της Αιγυπτιακής αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, οδηγώντας το αιγυπτιακό βαμβάκι στην κορυφή της διεθνούς προτίμησης. Δεύτερον, στους ερευνητές δημιουργούς που συνέδεσαν το όνομά τους με την επικράτηση συγκεκριμένων ποικιλιών και καθιέρωσαν την Αίγυπτο σαν τη "χώρα του βαμβακιού", μετασχηματίζοντας ολόκληρη την οικονομία της. Η ανασυγκρότηση των ηγετικών εκείνων οικογενειών αναδεικνύει την αποφασιστική λειτουργία τους στα πλαίσια ενός ανοιχτού και διευρυμένου κόσμου, όπου εντάσσονται ως ιδιότυποι φορείς διαπολιτισμικής σύνδεσης και αναφοράς. Τρίτον, στην Αιγυπτιακή παρεμβολή που οδήγησε στη διακοπή του εξελισσόμενου συνεχούς, στην καθολική του απώλεια και σ' ένα επώδυνα οριστικό και άρρητο "τέλος εποχής". Η μελέτη αυτή ενσωματώνει στην ολική ιστορική θεώρηση πτυχές και κλίμακες φαινομένων που εκτείνονται από τη γεωγραφία και την ανθρωπολογική διάσταση ως την εξέλιξη των νοοτροπιών και τον επαναπροσδιορισμό των οικονομικο-πολιτικών πλαισίων ενός εκρηκτικά αναμορφωμένου κόσμου.
Όπως σημειώνει ο Στάθης Ευσταθιάδης στο Βήμα (23-10-11) «Διαβάζοντας το βιβλίο της κυρίας Τοµαρά-Σιδέρη για τους Έλληνες που πλούτισαν και κυριάρχησαν στην Αίγυπτο τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού χάρη στο βαµβάκι αυτόµατα σχεδόν κάνεις συγκρίσεις. Εκείνοι, κάποιοι Μπενάκηδες, κάποιοι Καζούληδες, κάποιοι Κασσαβέτηδες, Ράλληδες, Καρτάληδες, Σαλβάγοι και καµιά εκατοστή ακόµη, οι περισσότεροι από το Πήλιο και τα ∆ωδεκάνησα, µόλις έφτιαχναν οικογένεια και εξασφάλιζαν τις δουλειές τους άρχιζαν να στέλνουν χρήµατα «εις την πατρίδα». Και έστελναν όχι µικροποσά. ∆εκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες χρυσές λίρες και χρυσά φράγκα έστελναν. Ο Ιωάννης Καζούλης το 1912 στέλνει χρυσά ναπολεόνια για να αγοραστούν τέσσερα αεροπλάνα – από τα πρώτα στην Ευρώπη – που πήραν µέρος στους Βαλκανικούς Πολέµους, ο Ηρακλής Βόλτος δίνει 150.000 χρυσά φράγκα για έρευνες καρκίνου. Μάλιστα, καρκίνου. Η συγγραφέας, καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήµιο, τα καταγράφει λεπτοµερώς. Και κάνεις αµέσως τη σκέψη: Οι σύγχρονοι έλληνες µεγαλοπλούσιοι του εξωτερικού; Πού είναι αυτοί; Αν εξαιρέσει κανείς τρεις-τέσσερις που όντως συνεχίζουν την «παράδοση», οι πετρελαιάδες µας, οι µεγαλογιατροί που «τιµούν το όνοµα της Ελλάδος εις την ξένην», οι τραπεζίτες και οι µεγαλοασφαλιστές µας στην Αγγλία και στην Αµερική είναι θλιβερά απόντες από το εθνικό µητρώο των δωρητών.
∆εν περιορίζεται, φυσικά, σε δωρολογία των Ελλήνων της παλιάς Αιγύπτου η κυρία Τοµαρά-Σιδέρη. Έχει κάνει έρευνα στο θέµα της και µας δίνει µια πραγµατικά εντυπωσιακή εικόνα για τις προσωπικές διαδροµές των Ελλήνων της Αιγύπτου που, η µία γενιά µετά την άλλη, έφτασαν, µε τίτλο πασά, στο να γίνουν ακόµη και νοµικοί σύµβουλοι στη βασιλική αυλή, να γίνουν οι ανακαινιστές στην καλλιέργεια του βαµβακιού δηµιουργώντας νέες ποικιλίες του, οι οποίες, δικαιωµατικά, πήραν το όνοµά τους – «σακέλ» του Σακελλαρίδη, «βόλτος» των αδελφών Βόλτου κτλ.
Ηταν ο αµερικανικός εµφύλιος πόλεµος, το 1865, που ανέδειξε το «αιγυπτιακό βαµβάκι». Η Λουιζιάνα σταµάτησε τις εξαγωγές και η Αίγυπτος την αντικατέστησε. Τότε, µε το βαµβάκι, αναπτύχθηκε και ο Ελληνισµός της Αιγύπτου.
Η Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου διδάσκει ιστορική δημογραφία, ιστορία των νοοτροπιών και τοπική αυτοδιοίκηση στο πολιτικό σύστημα. Τα ερευνητικά και συγγραφικά της ενδιαφέροντα προσανατολίζονται στον ελληνισμό της Αιγύπτου, στην ιστορία της ελληνικής διασποράς στην Αφρική και στο φαινόμενο του παροικιακού ευεργετισμού. Τον Δεκέμβριο του 2006, για το βιβλίο της «Αλεξανδρινές Οικογένειες, Χωρέμη-Μπενάκη-Σαλβάγου» απονεμήθηκε στη συγγραφέα βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει γράψει πολλά άρθρα, μελέτες και τα βιβλία: «Ο πληθυσμός της Λευκάδας τον 19ο αιώνα» (διδακτορική διατριβή), «Συγκρότηση και διαδοχή των γενεών στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα. Η δημογραφική τύχη της νεότητας», «Ανώτατη Εκπαίδευση και Κοινωνική Επιλογή», «Ιστορική Δημογραφία. Από τις δημογραφικές διαδικασίες στις συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές», «Η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση» (δοκίμια), «Ευεργετισμός και Προσωπικότητα» (2 τόμοι).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου