Σαν σήμερα, πριν από 135 χρόνια, η απελευθέρωση του Βόλου και η ενσωμάτωσή του στο ελληνικό κράτος

Σαν σήμερα, πριν από 135 χρόνια, δηλαδή στις 2 Νοεμβρίου 1881,  ο  Βόλος απελευθερώθηκε από τον Οθωμανικό ζυγό και ενσωματώθηκε στον κορμό του ελληνικού κράτους. Το σπουδαίο αυτό ιστορικό γεγονός για την πόλη μας υπήρξε καρπός  της δεύτερης διάσκεψης της Κωνσταντινούπολης, τον Μάρτιο του 1881, στην οποία αποφασίστηκε η προσάρτηση στην Ελλάδα της Θεσσαλίας (χωρίς την περιοχή της Ελασσόνας) και της επαρχίας Άρτας από την Ήπειρο.

Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας και της  Άρτας προκηρύχθηκαν στη χώρα μας εκλογές, τον Δεκέμβριο του 1881. Τις εκλογές αυτές δεν τις κέρδισε ο Αλ.Κουμουνδούρος, ο οποίος διαπραγματεύτηκε ως πρωθυπουργός τη διαμόρφωση των νέων ελληνικών συνόρων, αλλά ο Χ.Τρικούπης. Ο οποίος Τρικούπης είχε ασκήσει δριμύτατη κριτική στον Κουμουνδούρο, χρεώνοντάς του τη μη προσάρτηση όλων των περιοχών που είχε υποδείξει η Συνθήκη του Βερολίνου. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι οι βουλευτές των περιοχών που μόλις είχαν προσαρτηθεί, προσχώρησαν μαζικά στο τρικουπικό κόμμα. Το εκλογικό αποτέλεσμα οδήγησε τον Κουμουνδούρο σε αποστασιοποίηση από την πολιτική. Λίγο μετά, το 1883, απεβίωσε (πηγή Κώστας Κωστής, «Τα κακομαθημένα παιδιά  της Ιστορίας»).  

Μετά την επιγραμματική, αλλά χρήσιμη και με διαχρονική αξία, αναφορά στην πολιτική ιστορία της περιόδου εκείνης, επιστρέφω στα τοπικά.  Η προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Άρτας στο ελληνικό κράτος αποτελεί πραγματικό ορόσημο, αφού έδωσε ώθηση στη ραγδαία ανάπτυξή τους.  Ιδιαίτερα ο Βόλος, αξιοποιώντας με δυναμικό τρόπο τις νέες ευκαιρίες και προοπτικές, κυριολεκτικά μεταμορφώθηκε και εξελίχθηκε σε ένα σύγχρονο αστικό κέντρο με ευρωπαϊκά γνωρίσματα. Σε αυτό, που εύστοχα ονομάστηκε «αστικό θαύμα».

Δυστυχώς στον Βόλο ξεχνάμε την επέτειο αυτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ελάχιστοι Βολιώτες συνδέουν τη 2ας Νοεμβρίου, τη λεωφόρο δηλαδή που ενώνει τον Βόλο με τη Νέα Ιωνία, με την ημερομηνία απελευθέρωσης της πόλης.

Η πρώτη προσπάθεια να βρει το μεγάλο ιστορικό αυτό γεγονός τη θέση που του αξίζει, έγινε από τη Δημοτική μας Αρχή το 2011, με τη συμπλήρωση 130 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Άρτας και την ενσωμάτωσή τους στον κορμό του ελληνικού κράτους. Ο Δήμος Βόλου τίμησε την επέτειο με διπλό εορτασμό, με την επιστημονική ευθύνη της Αννίτας Πρασσά, Δρ Ιστορικού, Προϊσταμένης των Γ.Α.Κ. - Αρχείων Ν. Μαγνησίας. Καταρχάς με μια πρωτότυπη Έκθεση της σπάνιας συλλογής του συμπολίτη μας καθηγητή Δημήτρη Τσούμα, με θέμα: «130 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας - Άρτας (1881-2011). Σάτιρα και Πολιτική», η οποία περιλάμβανε σατιρικά -κυρίως ευρωπαϊκά- περιοδικά και εφημερίδες, χάρτες, λιθογραφίες και ξυλογραφίες, αναμνηστικά πιάτα και έντυπα της Συλλογής του και κάλυπτε την περίοδο από τον Κριμαϊκό πόλεμο μέχρι τα πρώτα χρόνια του ελεύθερου βίου της Θεσσαλίας. Επίσης, με μια Εσπερίδα με τίτλο: «Το Ανατολικό Ζήτημα και η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας – Άρτας (1875-1881). Σάτιρα και Πολιτική».

Μετά τη μεγάλη επιτυχία που είχε ο εορτασμός από τον Δήμο Βόλου, οι εκδηλώσεις μεταφέρθηκαν στην Αθήνα, στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής. Ο νέος κύκλος εκδηλώσεων στην Αθήνα οργανώθηκε από τον Δήμο Βόλου και την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία Ελλάδας, με τη συνεργασία των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ν. Μαγνησίας. Η έκθεση εγκαινιάστηκε από την τότε Υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, ενώ στον ίδιο χώρο πραγματοποιήθηκε και σημαντική επιστημονική Ημερίδα με το ίδιο θέμα.