Δύο μεγάλα έργα και μία μεγάλη εκκρεμότητα

                                                                                                                                      του Πάνου Τρ.Σκοτινιώτη*

 

Και όμως, μέσα στην καταχνιά υπάρχουν και καλές ειδήσεις. Αναφέρομαι στις θετικές εξελίξεις που υπήρξαν τη βδομάδα που μας πέρασε σε δύο έργα, η ολοκλήρωση των οποίων θα αλλάξει σημαντικά τα αναπτυξιακά δεδομένα της ευρύτερης περιοχής μας. Το ένα αφορά την ηλεκτροκίνηση της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου- Λάρισας, και το δεύτερο τον αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας (Ε65).

Θα ξεκινήσω από το δεύτερο έργο, το οποίο στον Βόλο περνάει συνήθως στα ψιλά, αφού παραδόξως θεωρούμε πως ουσιαστικά δεν μας αφορά. Και όμως πρόκειται για ένα έργο στρατηγικής σημασίας και για τον Βόλο.

Ο αυτοκινητόδρομος  Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), δηλαδή ο οδικός άξονας Λαμίας- Καρδίτσας- Τρικάλων- Καλαμπάκας- Εγνατίας (περιοχή Καλλιθέας), μήκους περίπου 175 χλμ, είναι ενταγμένος στα διευρωπαϊκά δίκτυα. Από το έργο αυτό, σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή του ενδιάμεσου τμήματος Ξυνιάδας (Δομοκού)-Τρικάλων, μήκους περίπου 80 χλμ, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Μαρτίου 2017. Κατασκευάζεται, δηλαδή, ένας «τυφλός» αυτοκινητόδρομος.

Τις περασμένες μέρες ανακοινώθηκε ότι εντάσσεται στο ΕΣΠΑ το νότιο τμήμα Λαμίας- Ξυνιάδας, μήκους περίπου 40 χλμ, η κατασκευή του οποίου, υπό προϋποθέσεις, θα ξεκινήσει το 2017. Για το βόρειο όμως τμήμα Τρικάλων- Εγνατίας, η εικόνα είναι εντελώς θολή. Το έργο χρηματοδοτικά είναι στον αέρα, δεδομένου ότι δεν έχει ενταχθεί ούτε στο ΕΣΠΑ ούτε στο Πακέτο Γιούνκερ. Από το Υπουργείο Υποδομών διερευνάται κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα, όπως το ενδεχόμενο χρηματοδότησής του μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Να σημειωθεί πως υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες και σε σχέση με την τελική χάραξη του αυτοκινητόδρομου.

Για τον Βόλο η κατασκευή του βορείου τμήματος του Ε65 έχει τεράστια σημασία, αφού με το τμήμα αυτό θα συνδεθεί η   Εθνική Οδός Λάρισας- Τρικάλων. Με δεδομένο ότι η Εγνατία έχει ολοκληρωθεί σε όλη της τη διαδρομή, άρα και το τμήμα μέχρι την Ηγουμενίτσα, με την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Τρικάλων- Εγνατίας στην ουσία γίνεται πραγματικότητα ένα αίτημα δεκαετιών, δηλαδή ο αυτοκινητόδρομος Βόλου- Ηγουμενίτσας (με τη σημείωση ότι η Ε.Ο. Λάρισας- Τρικάλων έχει προδιαγραφές εθνικού και όχι διευρωπαϊκού δικτύου). Επιπλέον, ο Βόλος έρχεται πιο κοντά στη Δυτική Μακεδονία. Τα μεγάλα οφέλη για την οικονομία και την ανάπτυξη της περιοχής είναι προφανή. Φυσικά, ανάλογη σημασία έχει η κατασκευή του βορείου τμήματος και για την υπόλοιπη Θεσσαλία, τη Φθιώτιδα και μεγάλο τμήμα της Στερεάς, την Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία.

Αυτό, λοιπόν, που πλέον χρειάζεται, είναι πανστρατιά των τοπικών δυνάμεων και συνεργασία με τις άλλες ενδιαφερόμενες περιοχές για την αποτελεσματική διεκδίκηση του έργου. Πανστρατιά εκείνων τουλάχιστον των δυνάμεων, που μπορούν να δουν τη μεγάλη εικόνα της πόλης και την ανάγκη να μην αποκοπεί ο Βόλος από την υπόλοιπη Ελλάδα.

Παράλληλα, θα πρέπει να τεθεί στο τραπέζι και η πρόταση για σύνδεση του Βόλου με τον Ε65 μέσω αυτοκινητόδρομου που θα ενώσει την πόλη και το λιμάνι της, καθώς και το αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου, με τον Ε65 στο ύψος του Α/Κ Σοφάδων, και από εκεί με την Ηγουμενίτσα.

Η ηλεκτροκίνηση

Για να μην υπάρχει σύγχυση και παραπληροφόρηση, θα πρέπει ευθύς εξαρχής να διευκρινίσουμε ότι το έργο για το οποίο έγινε λόγος τις περασμένες μέρες δεν είναι ένα εξ υπαρχής νέο έργο, αλλά η β΄φάση ενός ενιαίου έργου, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Φεβρουάριο του 2014. 

Για την ιστορία του θέματος, αξίζει να θυμηθούμε ότι το έργο της ηλεκτροκίνησης της σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας-Βόλου ήταν το κορυφαίο από τα συνοδά έργα στον φάκελο των Μεσογειακών Αγώνων 2013. Είχε θεωρηθεί τότε –και σωστά- ως η χρυσή ευκαιρία προκειμένου να υλοποιηθεί ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την περιοχή μας, με το οποίο αποτρέπεται ο κίνδυνος σιδηροδρομικής της απομόνωσης, που θα οδηγούσε σε  δραματική μείωση της ανταγωνιστικής της θέσης. Όταν ματαιώθηκε η διεξαγωγή των Μεσογειακών Αγώνων στον Βόλο, θεωρήθηκε πως το έργο αυτό θα παραπεμπόταν οριστικά στις καλένδες. Στη φάση εκείνη, η προηγούμενη δημοτική αρχή ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες, με αποκορύφωμα τις δύο μεγάλες συσκέψεις που συγκλήθηκαν στο Δημαρχείο του Βόλου, με τη συμμετοχή των προέδρων και διευθυνόντων συμβούλων του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, των βουλευτών του νομού, του περιφερειάρχη Θεσσαλίας και εκπροσώπων των τοπικών φορέων. Καρπός αυτών των συντονισμένων πρωτοβουλιών ήταν  να δρομολογηθεί επιτέλους η υλοποίηση ενός έργου, που βρισκόταν έξω από κάθε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

Συγκεκριμένα, στις 19.6.2012, με Γενικό Γραμματέα Επενδύσεων και Ανάπτυξης τον σημερινό πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γ.Πετράκο,  εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (αριθμ. ενάρ. έργου 2012ΣΕ07850000) το έργο "Αναβάθμιση με ηλεκτροκίνηση της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισα-Βόλος" (Α΄ και Β΄ φάση). Η α΄ φάση αφορούσε την αναβάθμιση της υφιστάμενης γραμμής και των σταθμών και ήταν στην αρμοδιότητα του ΟΣΕ. Η β΄ φάση αφορά την εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης και αποτελεί αρμοδιότητα της ΕΡΓΟΣΕ. 

Η α΄ φάση του έργου, που χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, δηλαδή από εθνικούς πόρους, δημοπρατήθηκε κανονικά και ο ανάδοχος εγκαταστάθηκε  στις αρχές Φεβρουαρίου του 2014. Το έργο βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Ωστόσο, λόγω της μεγάλης μείωσης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων εξαιτίας των μνημονιακών δεσμεύσεων, κρίθηκε πως η β΄φάση του έργου θα έπρεπε να προταθεί  για χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ 2014-20120. 

Τις περασμένες μέρες ανακοινώθηκε η οριστική πια ένταξη στο ΕΣΠΑ της ηλεκτροκίνησης της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου- Λάρισας. Πρόκειται για ιδιαιτέρως θετική εξέλιξη, αφού με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται χρηματοδοτικά η ολοκλήρωση και της β΄φάσης του έργου. Σε σχέση μάλιστα με την αρχική ένταξη του έργου, υπάρχει πλέον δέσμευση της κυβέρνησης και της ΕΡΓΟΣΕ για χρηματοδότηση και της επαναχάραξης της γραμμής, ώστε να απαλλαγεί η Νέα Ιωνία από το “S” που τριχοτομεί την πόλη προκαλώντας πολλαπλά προβλήματα, ταυτόχρονα και με μια παραλλαγή της χάραξης σε σχέση με την παλαιά γραμμή  στο τμήμα Λατομείου– ΒΙΠΕ Βόλου και με αναβάθμιση της γραμμής στο τμήμα από την ΒΙΠΕ Βόλου μέχρι τον Βόλο. Η σημαντική αυτή δέσμευση, που ανταποκρίνεται σε ένα πολύχρονο αίτημα της πόλης και  κυρίως της Νέας Ιωνίας, μακάρι  να πάρει γρήγορα σάρκα και οστά.

Το συμπέρασμα είναι ότι μπαίνουμε πια στην τελική ευθεία για την υλοποίηση ενός έργου που θα συμβάλει καθοριστικά στη στήριξη του δίπολου Βόλου-Λάρισας, στις συνδυασμένες μεταφορές και την κατακόρυφη αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών, στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας και στον περιορισμό της περιβαλλοντικής όχλησης. Επιπλέον, με την ηλεκτροκίνηση και της γραμμής Καλαμπάκας– Παλαιοφαρσάλου, που θα ενταχθεί, όπως ανακοινώθηκε από τον περιφερειάρχη, στο ΠΕΠ Θεσσαλίας, θα υπάρξει ριζική αναβάθμιση ολόκληρου του θεσσαλικού σιδηροδρομικού δικτύου και σιδηροδρομική ενοποίηση του θεσσαλικού χώρου. 

____________________________________________________________________________________________________________

 *Το άρθρο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 30.10.2016 στις εφημερίδες "Θεσσαλία" και "Ταχυδρόμος"