ΔΕΥΑΜΒ–ΕΡΓΗΛ: Πώς ξεκίνησε το πρόβλημα – Πού βρίσκεται σήμερα

                         Του Λεωνίδα Γ. Μαυρογιάννη*

Σ

Στις 7-3-2005 η τεχνική εταιρεία “ΕΡΓΗΛ  ΑΤΕ” υπέγραψε σύμβαση με τη ΔΕΥΑΜΒ για την υλοποίηση του έργου “Υδρευση Βόλου-Επέκταση και Βελτίωση Δικτύου Ύδρευσης” του οποίου υπήρξε ανάδοχος. Η έναρξη των εργασιών της εργολαβίας έγινε στις 23-5-2005 (διοίκηση Μήτρου) και η βεβαίωση περαίωσης εκδόθηκε στις 14-9-2007(διοίκηση Βούλγαρη).

Για το έργο αυτό η ΕΡΓΗΛ  ΑΤΕ εισέπραξε από τη ΔΕΥΑΜΒ μέχρι το 2009 περίπου 10 εκατ. ευρώ.

Πέραν τούτου, η εργολήπτρια εταιρεία διεκδικεί, με απόφαση τού Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας που έχει πλέον καταστεί αμετάκλητη, το ποσό των 4.028 εκ. ευρώ πλέον του αναλογούντος εργολαβικού οφέλους 28%, της νόμιμης αναθεώρησης, του ΦΠΑ, και των τόκων.

Για το έργο αυτό η ΕΡΓΗΛ  ΑΤΕ εισέπραξε από τη ΔΕΥΑΜΒ μέχρι το 2009 περίπου 10 εκατ. ευρώ.

Πέραν τούτου, η εργολήπτρια εταιρεία διεκδικεί, με απόφαση τού Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας που έχει πλέον καταστεί αμετάκλητη, το ποσό των 4.028 εκ. ευρώ πλέον του αναλογούντος εργολαβικού οφέλους 28%, της νόμιμης αναθεώρησης, του ΦΠΑ, και των τόκων.

Που στηρίχτηκε και πέτυχε αυτή την απόφαση;

Οι υπεύθυνοι της ΔΕΥΑΜΒ την περίοδο 2007-2009 άφησαν ακάλυπτη την Επιχείρηση, με συνέπεια να γίνει  εύκολο θήραμα στις αρπακτικές διαθέσεις της ΕΡΓΗΛ. Και τούτο γιατί δεν ασχολήθηκαν, στις προθεσμίες που προβλέπει ο νόμος, με την διόρθωση της τελικής επιμέτρησης των εργασιών που αυθαίρετα είχε υποβάλει η ΕΡΓΗΛ, και με την παραλαβή του έργου. Στηριγμένη σ΄αυτές τις σοβαρές παραλείψεις, η ΕΡΓΗΛ έκανε αγωγές,  με συνέπεια ο Άρειος Πάγος να κρίνει τον Ιούνιο 2014 αμετάκλητα ότι στις 3-1-2008 είχε συντελεστεί αυτοδίκαιη έγκριση της τελικής επιμέτρησης του έργου, και τον Μάιο 2017 να κρίνει αμετάκλητα ότι στις 16-4-2009 είχε συντελεστεί και η αυτοδίκαιη παραλαβή του έργου. Εξάλλου, σε όλη τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, όπως αποδείχθηκε, άλλο έργο εκτελούνταν  και άλλο έργο, πολλαπλάσιο, πιστοποιούνταν και πληρωνόταν  στην ΕΡΓΗΛ. Αυτοί οι τρεις λόγοι (δηλαδή οι δύο χαμένες κρίσιμες προθεσμίες και η πιστοποίηση και πληρωμή πολλαπλάσιου έργου απ’ αυτό που εκτελέστηκε) είναι η  αιτία του προβλήματος και η ρίζα του σκανδάλου.

Που στηρίχτηκε και πέτυχε αυτή την απόφαση;

Οι υπεύθυνοι της ΔΕΥΑΜΒ την περίοδο 2007-2009 άφησαν ακάλυπτη την Επιχείρηση, με συνέπεια να γίνει  εύκολο θήραμα στις αρπακτικές διαθέσεις της ΕΡΓΗΛ. Και τούτο γιατί δεν ασχολήθηκαν, στις προθεσμίες που προβλέπει ο νόμος, με την διόρθωση της τελικής επιμέτρησης των εργασιών που αυθαίρετα είχε υποβάλει η ΕΡΓΗΛ, και με την παραλαβή του έργου. Στηριγμένη σ΄αυτές τις σοβαρές παραλείψεις, η ΕΡΓΗΛ έκανε αγωγές,  με συνέπεια ο Άρειος Πάγος να κρίνει τον Ιούνιο 2014 αμετάκλητα ότι στις 3-1-2008 είχε συντελεστεί αυτοδίκαιη έγκριση της τελικής επιμέτρησης του έργου, και τον Μάιο 2017 να κρίνει αμετάκλητα ότι στις 16-4-2009 είχε συντελεστεί και η αυτοδίκαιη παραλαβή του έργου. Εξάλλου, σε όλη τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, όπως αποδείχθηκε, άλλο έργο εκτελούνταν  και άλλο έργο, πολλαπλάσιο, πιστοποιούνταν και πληρωνόταν  στην ΕΡΓΗΛ. Αυτοί οι τρεις λόγοι (δηλαδή οι δύο χαμένες κρίσιμες προθεσμίες και η πιστοποίηση και πληρωμή πολλαπλάσιου έργου απ’ αυτό που εκτελέστηκε) είναι η  αιτία του προβλήματος και η ρίζα του σκανδάλου.

Η απόφαση του Εφετείου της Λάρισας που αφορούσε την  αυτοδίκαιη έγκριση της τελικής επιμέτρησης ήρθε λίγο μετά που ανέλαβε η νέα διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ υπό τον Σκοτινιώτη (ανέλαβε στις 16-6-2011 και η απόφαση εκδόθηκε στις 20-10-2011). Οι πρώτες ενέργειες που έγιναν ήταν:

1. Σχηματίσθηκε επιτροπή προσωρινής και οριστικής παραλαβής του έργου, για να γίνει αυτό που έπρεπε να έχει γίνει το 2009 και να διαπιστωθεί ποιο έργο είχε πράγματι υλοποιηθεί.

2. Όλος ο φάκελος του έργου στάλθηκε στο Σώμα Επιθεωρητών  Δημοσίων Έργων, προκειμένου να διερευνηθεί αν υπάρχουν ευθύνες των αρμοδίων οργάνων της ΔΕΥΑΜΒ, αιρετών και υπηρεσιακών.

Ο στόχος ήταν να θωρακιστεί η ΔΕΥΑΜΒ με επιχειρήματα στους Δικαστικούς Αγώνες κατά της ΕΡΓΗΛ, ώστε να μην πληρώσει ούτε ευρώ παραπάνω από το έργο που υλοποιήθηκε, αλλά και να έρθουν όλα στο φως χωρίς να υπάρχουν σκιές πουθενά και για τίποτε.

Η Επιτροπή Παραλαβής του έργου δεν περιορίστηκε σε μια τυπική παραλαβή, αλλά ερεύνησε κάτω από τη γη προκειμένου να διαπιστώσει ποιο έργο πραγματικά  είχε υλοποιήσει η ανάδοχος εταιρεία, εν προκειμένω η ΕΡΓΗΛ ΑΤΕ. Για το σκοπό αυτό, με την πιστοποίηση και Ανεξάρτητης Αρχής, της ΕΒΕΤΑΜ, πραγματοποίησε τομές σε διάφορα σημεία και υπολόγισε το παραχθέν έργο. Το αποτέλεσμα ήταν κόλαφος για την ΕΡΓΗΛ, η οποία σημειωτέον κλήθηκε να παραστεί στην όλη διαδικασία αλλά αρνήθηκε. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου, που παραδόθηκαν το 2013, το έργο που είχε υλοποιηθεί αξιολογήθηκε στα 4,2 εκ ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι η ΔΕΥΑΜΒ που χρωστάει στην ΕΡΓΗΛ, αλλά η ΕΡΓΗΛ στη ΔΕΥΑΜΒ το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό των περίπου 5,7 εκ ευρώ (η ΕΡΓΗΛ πήρε από τη ΔΕΥΑΜΒ περίπου 9,9 εκ ευρώ μείον το πραγματικό έργο 4,2 εκ που υλοποίησε μένουν άλλα 5,7 εκ ευρώ που πήρε επιπλέον και πρέπει να τα επιστρέψει). Επιπλέον, ότι  όλο το πρόσθετο ποσό που διεκδικούσε και της είχε επιδικαστεί με την απόφαση του Εφετείου, δεν αφορούσε εκτελεσμένο έργο. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι μπροστά σε αυτά τα δεδομένα η ΕΡΓΗΛ κατέθεσε αγωγή κατά των μελών της Επιτροπής Παραλαβής, διεκδικώντας 300 χιλιάδες ευρώ από τον καθένα.

Η σκληρή δικαστική διαμάχη με την ΕΡΓΗΛ, που αφορούσε τον νομικό ισχυρισμό περί αυτοδίκαιης έγκρισης της τελικής επιμέτρησης του έργου, έφτασε μέχρι την Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου. Εκεί είναι προφανές ότι δεν δικάζονταν απλά η διαφορά ΔΕΥΑΜΒ με ΕΡΓΗΛ, αλλά και τα πανίσχυρα εργολαβικά συμφέροντα, που ήθελαν να παγιωθεί μια Νομολογία που εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Έτσι, ενώ η εισήγηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ήταν υπέρ μας και παρότι εν τω μεταξύ έγινε αλλαγή της σχετικής Νομοθεσίας που όμως δεν ίσχυε αναδρομικά, η απόφαση της Ολομέλειας ήταν υπέρ της ΕΡΓΗΛ, πράγμα που καθιστούσε την απόφαση του Εφετείου Λάρισας αμετάκλητη.  Ένα σημείο που πρέπει να τονισθεί εδώ είναι ότι αμέσως μετά την απόφαση του Εφετείου Λάρισας και μετά από μάχη στον ΄Αρειο Πάγο εκδόθηκε απόφαση αναστολής για το πέραν του ενός εκατομμυρίου ευρώ ποσό και έτσι αποτράπηκε η καταλήστευση της ΔΕΥΑΜΒ ήδη από το 2012, όταν η ΔΕΥΑΜΒ ήταν εντελώς ξεκρέμαστη αφού δεν υπήρχε ακόμη το πόρισμα της Επιτροπής Παραλαβής, που έγινε το μεγάλο όπλο της ΔΕΥΑΜΒ.

Με τα δεδομένα των ευρημάτων της Επιτροπής  Παραλαβής, αλλά και μιας δεύτερης Επιτροπής (Επιτροπής Διαπίστωσης Αποκλίσεων) που συγκροτήθηκε, όπως προβλέπει ο νόμος,  από την προηγούμενη διοίκηση ώστε να διασφαλιστεί η ΔΕΥΑΜΒ και για την περίπτωση που κρινόταν -όπως και έγινε- ότι είχε συντελεστεί και αυτοδίκαιη  παραλαβή του έργου (ολοκλήρωσε το έργο της τον Ιούνιο 2014), η ΔΕΥΑΜΒ άσκησε αμέσως αγωγή κατά της ΕΡΓΗΛ διεκδικώντας την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων που αναφέραμε πιο πάνω. Όσον αφορά τον πειθαρχικό έλεγχο των υπαλλήλων, λόγω του ισχύοντος Ο.Ε.Υ. ο οποίος συνέδεε άμεσα την πειθαρχική με την ποινική διαδικασία, ανεστάλη μέχρι να τελεσιδικήσει η ποινική διαδικασία στο Εφετείο της Λάρισας, η οποία είχε κινηθεί μετά από καταγγελίες του Στάμου τον Αύγουστο 2010 για διάφορα θέματα της ΔΕΥΑΜΒ, μεταξύ αυτών και για την ΕΡΓΗΛ. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, για τη σωστή και πλήρη ενημέρωση, ότι με αμετάκλητο Βούλευμα του Εφετείου Λάρισας που κοινοποιήθηκε στη ΔΕΥΑΜΒ  στις 13-8-2014, κρίθηκε ότι δεν πρέπει να ασκηθεί κατηγορία  εναντίον κανενός από τους κατηγορούμενους υπηρεσιακούς και αιρετούς, γιατί το Συμβούλιο Εφετών διαπίστωσε μεν παρατυπίες στην όλη διαδικασία, ωστόσο διατήρησε αμφιβολίες για το αν ενήργησαν με δόλο. Να σημειώσουμε ακόμη ότι η πρώην δημοτική αρχή κατέθεσε άλλη μηνυτήρια αναφορά, με την οποία ζήτησε να ερευνηθούν σε βάθος όλες οι πτυχές της υπόθεσης, σε όλα τα στάδια του έργου (από τη μελέτη, το περιεχόμενο της σύμβασης, την επίβλεψη, τα προσκομιζόμενα από τη Ανάδοχο στοιχεία με τα οποία δολίως εμφανίζονταν ποσότητες εργασιών υπέρτερες των πραγματικά εκτελεσθεισών, τις πιστοποιήσεις, την πληρωμή των λογαριασμών κλπ), και να προσωποποιηθεί η ποινική ευθύνη κάθε εμπλεκομένου προσώπου, είτε της αναδόχου εταιρείας, είτε του τεχνικού συμβούλου του έργου, είτε των αρμοδίων οργάνων της ΔΕΥΑΜΒ.

Το καλοκαίρι του 2014, σε συνεννόηση της απερχόμενης με την νεοεκλεγείσα Δημοτική Αρχή Μπέου, ζητήθηκε από το Τ.Ε.Ε. να κάνει και αυτό πραγματογνωμοσύνη στο έργο που υλοποίησε η ΕΡΓΗΛ, σαν ένα ακόμα όπλο στη φαρέτρα της υπερασπιστικής γραμμής της ΔΕΥΑΜΒ. Το αποτέλεσμα, που παραδόθηκε στη ΔΕΥΑΜΒ τον Ιούνιο του 2015, ήταν ουσιαστικά το ίδιο με αυτό της Επιτροπής Παραλαβής και της Επιτροπής Διαπίστωσης Αποκλίσεων που είχαμε συστήσει προηγουμένως.

Έτσι η Νέα Δημοτική Αρχή αναλάμβανε όχι με την πλάτη στον τοίχο όπως η προηγούμενη, αλλά με όπλα την αγωγή που είχε κατατεθεί ήδη στο Εφετείο Λάρισας και είχε προσδιοριστεί να συζητηθεί στις 15-2-2015, τα πορίσματα των δύο Επιτροπών  που είχε συστήσει η προηγούμενη Δημοτική Αρχή, και την πραγματογνωμοσύνη του Τ.Ε.Ε., που έβαζαν την ΕΡΓΗΛ από κυρίαρχο του παιχνιδιού σε υπόλογο και αμυνόμενο, με σαφείς αποδείξεις και όχι ενδείξεις για το έργο που υλοποίησε και πληρώθηκε, καθώς και τη μηνυτήρια αναφορά που επίσης είχε κατατεθεί από την προηγούμενη δημοτική αρχή.

Εδώ αρχίζουν οι ευθύνες της τωρινής Δημοτικής Αρχής υπό τον κ. Μπέο για το αν και πώς αξιοποίησε τα ισχυρά  όπλα  που είχε όταν ανέλαβε τις τύχες του Δήμου και της ΔΕΥΑΜΒ. Στην πραγματικότητα η αγωγή με τις τεκμηριωμένες από τα τρία πορίσματα διεκδικήσεις της ΔΕΥΑΜΒ είναι το όπλο που διαθέτει η ΔΕΥΑΜΒ, ώστε να κριθεί επιτέλους η ουσία της υπόθεσης, δηλαδή ποιο έργο εκτελέστηκε και ποιο πληρώθηκε, και όχι οι τυπικές παραλείψεις από την παρέλευση κάποιων προθεσμιών. Γι’ αυτό και η ΕΡΓΗΛ όλα αυτά τα χρόνια κάνει τα πάντα για να μην συζητηθεί η ουσία της υπόθεσης.

Πού βρίσκονται οι ευθύνες της Δημοτικής Αρχής:

1.    Γιατί απέσυρε και δεν συνέχισε την αγωγή που είχε καταθέσει η προηγούμενη Δημοτική Αρχή κατά της ΕΡΓΗΛ; Και αν είχε τις όποιες διαφωνίες και ήθελε οπωσδήποτε να αποσύρει την αγωγή για να καταθέσει δική της, γιατί δεν κατέθεσε έγκαιρα άλλη βελτιωμένη και επαυξημένη, σύμφωνα με τις δικές της σκέψεις, αλλά την κατέθεσε τελικά μετά από τρία ολόκληρα χρόνια, αφού πρώτα κατέθεσε κι άλλες τρεις τις οποίες μετά απέσυρε; Θα υπήρχε από χρόνια απόφαση του Δικαστηρίου, που κατά πάσα πιθανότητα θα δικαίωνε τη ΔΕΥΑΜΒ και δεν θα ήταν αυτή στη σημερινή δυσάρεστη θέση αλλά η ΕΡΓΗΛ. Και κατασχέσεις θα έκανε η ΔΕΥΑΜΒ στην ΕΡΓΗΛ και όχι η ΕΡΓΗΛ στη ΔΕΥΑΜΒ.

2.       Γιατί δήλωνε ο Δήμαρχος τον Σεπτέμβρη του 2014 ότι διαπραγματευόταν με την ΕΡΓΗΛ ένα συμβιβασμό με την ΔΕΥΑΜΒ με κάποια μείωση του ποσού που είχε επιδικαστεί, ενώ γνώριζε ότι αυτή που χρωστούσε ήταν η ΕΡΓΗΛ και όχι η ΔΕΥΑΜΒ; Αφέλεια; Σκοπιμότητα και ποια;

3.     Σε ποιες ενέργειες προχώρησε από τον Ιούνιο του 2017 που κοινοποιήθηκε από την ΕΡΓΗΛ το απόγραφο, ώστε να αποτραπούν οι δυσάρεστες συνέπειες;

Κλείνοντας νομίζω ότι είναι καιρός να υπάρξει μια σοβαρή συζήτηση, προβληματισμός και συσπείρωση στην πόλη απ’ όλους τους φορείς, που πραγματικά ενδιαφέρονται, για το πως θα ξεπεραστεί ο σκόπελος της ΕΡΓΗΛ. Και τούτο γιατί η ΔΕΥΑΜΒ δεν είναι μια οποιαδήποτε εταιρεία, αλλά μια Δημοτική επιχείρηση – αυτό σημαίνει ότι ανήκει σ΄ όλους μας – που διαχειρίζεται την ύδρευση και αποχέτευση της πόλης μας. Δυο τομείς  ιδιαίτερα σημαντικούς τόσο για τη διαβίωση και  για τη υγεία των πολιτών του Δήμου.

 *Ο Λεωνίδας Γ. Μαυρογιάννης είναι τέως Αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΜΒ