Επιλογή Ευθύνης: Όλη η αλήθεια για το «σκάνδαλο ΕΡΓΗΛ»

 Με αφορμή και την πρόσφατη ανακίνηση του «σκανδάλου ΕΡΓΗΛ», από την παράταξη «ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΥΘΥΝΗΣ-ΠΑΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑ» εκδόθηκε η ακόλουθη αναλυτική ανακοίνωση:

Το «σκάνδαλο ΕΡΓΗΛ» χρόνια τώρα απασχολεί έντονα την τοπική κοινωνία και δικαιολογημένα προκαλεί το κοινό αίσθημα των συμπολιτών μας. Κατέχει, επιπλέον, δεσπόζουσα θέση στο στοκ των «σκελετών» στους οποίους καταφεύγει η δημοτική αρχή κάθε φορά που θέλει να υπηρετήσει επικοινωνιακές της ανάγκες. Αξιοποιώντας το γεγονός ότι πρόκειται για μια υπόθεση με ιδιαίτερα σύνθετες τεχνικές και νομικές πτυχές, καλλιεργεί συστηματικά ένα θολό τοπίο, με συνεχείς παλινωδίες, επιλεκτικές παρασιωπήσεις, μισές αλήθειες ή και  ωμή, σε ορισμένες περιπτώσεις, διαστρέβλωση της πραγματικότητας.

Επιλέξαμε συνειδητά όλον αυτόν τον καιρό τη σιωπή, γιατί η υπόθεση αυτή  παραμένει μια μεγάλη απειλή για την ίδια την υπόσταση της ΔΕΥΑΜΒ. Και  για εμάς αυτό που προέχει είναι η υπεράσπιση της Επιχείρησης  και του δημοσίου συμφέροντος.  Θεωρούμε, ωστόσο, ότι ήλθε πια ο καιρός να αναφερθούμε όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένα στο χρονικό της υπόθεσης αυτής, με το βάρος της ευθύνης αυτών που κλήθηκαν να ξελασπώσουν την Επιχείρηση από ένα μείζον πρόβλημα που άλλοι είχαν δημιουργήσει και με την πεποίθηση ότι η αλήθεια αποτελεί το μεγάλο όπλο της ΔΕΥΑΜΒ. Θα προσπαθήσουμε, λοιπόν, να ξετυλίξουμε, όσο γίνεται πιο σύντομα και πιο απλά, το κουβάρι της υπόθεσης,  αποφεύγοντας φυσικά αναφορές σε  ενέργειές μας  και σε θέματα που γνωρίζει η δημοτική αρχή, τα οποία όμως θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από την αντίδικο εταιρεία.

Το «σκάνδαλο ΕΡΓΗΛ»

Η εταιρεία «ΕΡΓΗΛ ΑΤΕ» υπήρξε ανάδοχος του έργου «Ύδρευση Βόλου-Επέκταση και Βελτίωση Δικτύου Ύδρευσης». Το έργο δημοπρατήθηκε στις 28.7.2004, η σύμβαση υπογράφηκε στις  7.3.2005, με αρχικό εργολαβικό τίμημα 8.969.537,88 πλέον Φ.Π.Α. και νόμιμης αναθεώρησης και το έργο ολοκληρώθηκε το 2007-2008.

Συνεπώς: η μελέτη του έργου, η δημοπράτηση και το περιεχόμενο της σύμβασης αφορούν την περίοδο της Διοίκησης Μήτρου. Η υλοποίηση του έργου αφορά τις Διοικήσεις Μήτρου και Βούλγαρη. Την περίοδο της Διοίκησης Βούλγαρη εγέρθηκαν και οι υπέρογκες δικαστικές αξιώσεις της ΕΡΓΗΛ για δήθεν υπερσυμβατικές εργασίες ύψους 4,028 εκατ. ευρώ.

Ποια είναι, εντελώς συνοπτικά, τα οικονομικά στοιχεία αυτής της υπόθεσης που την καθιστούν αμαρτωλή;

Τα οικονομικά στοιχεία είναι ότι  η  ΕΡΓΗΛ εισέπραξε μέχρι το 2009 από τη ΔΕΥΑΜΒ για το συγκεκριμένο έργο ποσό 9,98 εκατ. ευρώ περίπου. Πέραν του ποσού αυτού, η  ΔΕΥΑΜΒ καλείται, σε εκτέλεση απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας που από το καλοκαίρι του 2014 έχει καταστεί αμετάκλητη, να καταβάλει επιπλέον 4,028 εκατ. ευρώ περίπου, πλέον του  αναλογούντος εργολαβικού οφέλους 28%, της νόμιμης αναθεώρησης, του ΦΠΑ και των τόκων.  Ήδη, σε μερική εκτέλεση της αμετάκλητης αυτής απόφασης και σύμφωνα με την απόφαση του Αρείου Πάγου επί  της αιτήσεως αναστολής εκτέλεσης της απόφασης αυτής, η ΔΕΥΑΜΒ κατέβαλε το 2012 στην ΕΡΓΗΛ ποσό 1 εκατ. ευρώ. Και  όλα αυτά όταν, όπως έχει πλέον αποδειχθεί από δύο Επιτροπές στις οποίες θα αναφερθούμε πιο κάτω και οι οποίες συγκροτήθηκαν και εξέδωσαν τα πορίσματά τους κατά την περίοδο της προηγούμενης Διοίκησης (Διοίκησης Σκοτινιώτη), η πραγματική αξία του εκτελεσθέντος έργου ανέρχεται συνολικά σε 4,2 εκατ. ευρώ περίπου!

Αυτό, πολύ απλά, σημαίνει ότι στην πραγματικότητα  δεν είναι η ΔΕΥΑΜΒ που οφείλει στην ΕΡΓΗΛ, αλλά η ΕΡΓΗΛ οφείλει στη ΔΕΥΑΜΒ, και συγκεκριμένα οφείλει το ποσό που της καταβλήθηκε χωρίς να της οφείλεται («αχρεωστήτως καταβληθέν»). Το ποσό αυτό ανέρχεται σε 5,7 εκατ. ευρώ περίπου, πλέον του προαναφερομένου ποσού του 1 εκατ. ευρώ!

Όταν ανέλαβε η προηγούμενη Διοίκηση, στις 16.6.2011, η υπόθεση φαινόταν εντελώς χαμένη και οι συνέπειες για τη ΔΕΥΑΜΒ προδιαγράφονταν ολέθριες. Και τούτο γιατί η ΕΡΓΗΛ, ποντάροντας αδίστακτα στην κρατούσα στα πολιτικά Δικαστήρια νομολογία, επεδίωκε να ικανοποιήσει τις παράνομες και υπέρογκες αξιώσεις της χωρίς να κριθεί δικαστικά ποιο ήταν το πραγματικό έργο που είχε εκτελέσει και ποιο το εργολαβικό αντάλλαγμα που αντιστοιχούσε στο έργο αυτό.

Σήμερα, αποκλειστικά χάρις στις ενέργειες της προηγούμενης Διοίκησης, είμαστε στο σημείο όπου η ΔΕΥΑΜΒ διαθέτει δυνατά όπλα που της επιτρέπουν να υπερασπιστεί όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά τα συμφέροντά της. Για να φτάσουμε στο σημείο αυτό, πέρα από την προηγούμενη Διοίκηση, χρειάστηκε και η υπεύθυνη εργασία πολλών στελεχών της Επιχείρησης και των νομικών συνεργατών. Είναι χαρακτηριστικό ότι  ο τέως αντιδήμαρχος Η.Ξηρακιάς, ως πρόεδρος της Επιτροπής Παραλαβής του έργου, οι τεχνικοί της ΔΕΥΑΜΒ που υπήρξαν μέλη των δύο Επιτροπών στις οποίες θα αναφερθούμε πιο κάτω και ο σημερινός Γενικός Διευθυντής της Επιχείρησης, έχουν στην πλάτη τους αγωγές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ από την ΕΡΓΗΛ.

Πώς φτάσαμε στην ισχυροποίηση της θέσης της ΔΕΥΑΜΒ  

Η γραμμή που χάραξε η προηγούμενη Διοίκηση ήταν να εξαντλήσει η ΔΕΥΑΜΒ κάθε νόμιμη διαδικασία και κάθε νομικό περιθώριο, προκειμένου τελικά η Επιχείρηση να μην πληρώσει στην ΕΡΓΗΛ ούτε ένα ευρώ παραπάνω από το ποσό που αντιστοιχεί στο έργο που πράγματι είχε εκτελέσει. Ταυτόχρονα,  να πάρει κάθε αναγκαία πρωτοβουλία, προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ποινικές και πειθαρχικές ευθύνες οποιουδήποτε εμπλεκομένου, ώστε από την υπόθεση αυτή να μην μείνει,  τελικά, καμία σκιά.

Η προσφυγή – αγωγή της ΕΡΓΗΛ που στηριζόταν στο νομικό ισχυρισμό ότι υπήρξε   αυτοδίκαιη έγκριση της τελικής επιμέτρησης του έργου, έφτασε μέχρι την Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, γεγονός που αποδεικνύει τη σκληρή δικαστική μάχη που δόθηκε. Στην πραγματικότητα, ειδικά στη δίκη αυτή, απέναντι στη ΔΕΥΑΜΒ  δεν ήταν μόνο η ΕΡΓΗΛ, αλλά συνολικά τα  πανίσχυρα εργολαβικά συμφέροντα, που είχαν άμεσο και ζωτικό ενδιαφέρον να παγιωθεί μια νομολογία  που αντικειμενικά ευνοεί τα συμφέροντά τους.     Δυστυχώς, παρά την αντίθεση μάλιστα πρόταση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και παρά την αλλαγή πλέον της σχετικής νομοθεσίας υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου έμεινε στην κρατούσα νομολογία, κι έτσι η απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας κατέστη αμετάκλητη.

Παράλληλα και ενώ εξελισσόταν η συγκεκριμένη αντιδικία με την ΕΡΓΗΛ, η προηγούμενη Διοίκηση κίνησε τις προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες, που δυστυχώς δεν είχαν κινηθεί την εποχή που ολοκληρώθηκε το έργο, ώστε να γίνει η παραλαβή του και, με τον τρόπο αυτό, να διαπιστωθεί το φυσικό αντικείμενο που πράγματι είχε εκτελεστεί. Η Επιτροπή Προσωρινής και Οριστικής Παραλαβής του έργου  εργάστηκε κατά τρόπο υποδειγματικό  και αποκάλυψε, με την πιστοποίηση μάλιστα και της ΕΒΕΤΑΜ, ότι ο ανάδοχος του έργου είχε πληρωθεί χρήματα για έργο πολλαπλάσιο από αυτό που πράγματι είχε εκτελέσει. 

           

Εξάλλου, μετά την έκδοση απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας που έκρινε ότι υπήρξε αυτοδίκαιη παραλαβή του έργου, η προηγούμενη Διοίκηση δεν περιορίστηκε στην άσκηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο, αλλά αξιοποίησε και τις σχετικές διατάξεις του νόμου, που προβλέπουν ότι ακόμη και στις περιπτώσεις όπου έχει συντελεστεί αυτοδίκαιη παραλαβή του έργου, υπάρχει η  δυνατότητα νομικής διεκδίκησης του εργολαβικού ανταλλάγματος που έχει καταβληθεί «αχρεωστήτως», χωρίς δηλαδή στην πραγματικότητα να οφείλεται. Προχώρησε, λοιπόν, στη συγκρότηση της προβλεπόμενης από το νόμο Επιτροπής, η οποία διενήργησε συστηματικό έλεγχο και επιβεβαίωσε την ύπαρξη μεγάλων ποσοτικών διαφορών μεταξύ των εργασιών που πράγματι είχαν εκτελεστεί, σε σχέση με εκείνες που είχαν πιστοποιηθεί και είχαν πληρωθεί. Προέκυψε, συγκεκριμένα, ότι έχει καταβληθεί «αχρεωστήτως» ποσό περίπου 5,7 εκατ. ευρώ, για την έντοκη διεκδίκηση του οποίου η προηγούμενη Διοίκηση  της ΔΕΥΑΜΒ άσκησε αγωγή κατά της ΕΡΓΗΛ, ενώ παράλληλα ετοιμαζόταν η κατάθεση και δεύτερης αγωγής για την έντοκη επιστροφή του 1 εκατ. ευρώ που, όπως προαναφέραμε, είχε καταβληθεί από τη ΔΕΥΑΜΒ στην ΕΡΓΗΛ σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα  πορίσματα  των δύο Επιτροπών ενισχύθηκαν – και αντίστοιχα η θέση της  ΔΕΥΑΜΒ έναντι τη ΕΡΓΗΛ- και από την  Έκθεση Πραγματογνωμοσύνης του ΤΕΕ, που συντάχθηκε μετά από αίτημα της ΔΕΥΑΜΒ (σε συνεννόηση της απερχόμενης τότε Διοίκησης Σκοτινιώτη και της νέας Διοίκησης Μπέου).  

                                                                                                   

Παράλληλα, η προηγούμενη Διοίκηση απευθύνθηκε στο Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων (ΣΕΔΕ), προκειμένου να διερευνηθεί το σύνολο των ενεργειών ή παραλείψεων των αρμοδίων οργάνων της ΔΕΥΑΜΒ που είχαν την ευθύνη επίβλεψης και διαχείρισης του έργου, αλλά και της αναδόχου εταιρείας, καθώς και το βάσιμο ή μη του ισχυρισμού της αναδόχου ότι εκτέλεσε υπερσυμβατικές εργασίες ύψους 4,028 εκατ. ευρώ. Η Έκθεση του ΣΕΔΕ διαβιβάστηκε στον Ειδικό Ανακριτή που διενεργούσε τακτική ανάκριση  για μια σειρά από υποθέσεις της ΔΕΥΑΜΒ, με βάση καταγγελίες Στάμου τον Αύγουστο 2010, μεταξύ των οποίων περιλαμβανόταν και η υπόθεση ΕΡΓΗΛ. Στον Ειδικό Ανακριτή διαβιβάστηκε  από την προηγούμενη Διοίκηση και η Έκθεση Ελέγχου των Ορκωτών Ελεγκτών που ορίστηκαν στα τέλη Αυγούστου 2010 με απόφαση του τότε ΔΣ της ΔΕΥΑΜΒ, προκειμένου να διερευνηθούν οι καταγγελίες Στάμου, η οποία (Έκθεση) παραδόθηκε στη ΔΕΥΑΜΒ το 2012. Η Έκθεση του ΣΕΔΕ στάλθηκε, από την προηγούμενη Διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ, και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, για τις δικές της ενέργειες σε σχέση με την παράλειψη της Προϊσταμένης Αρχής (του τότε, δηλαδή, Δ.Σ. της  ΔΕΥΑΜΒ)  να συγκροτήσει Επιτροπή Παραλαβής του έργου. Επιπλέον, με βάση το περιεχόμενο της  κλήσης από τον Ειδικό Ανακριτή συγκεκριμένων υπαλλήλων της ΔΕΥΑΜΒ σε απολογία για κακουργηματικές πράξεις, κίνησε εις βάρος τους και την πειθαρχική διαδικασία.

Η προηγούμενη Διοίκηση, εξάλλου, απευθύνθηκε με συγκεκριμένα στοιχεία και στους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς  του Υπουργείου Οικονομικών. Επιπλέον, με βάση τα νεώτερα στοιχεία που είχαν προκύψει, κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά και συμπληρωματική μηνυτήρια αναφορά για τη  διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών κάθε εμπλεκομένου στην όλη εξέλιξη του έργου προσώπου, είτε της αναδόχου εταιρείας, είτε του τεχνικού συμβούλου του έργου, είτε των αρμοδίων οργάνων της ΔΕΥΑΜΒ.

Το Συμβούλιο Εφετών Λάρισας, με αμετάκλητο Βούλευμα που κοινοποιήθηκε στη ΔΕΥΑΜΒ στις 13 Αυγούστου 2014, δηλαδή λίγες μόλις ημέρες πριν από την ολοκλήρωση της θητείας της προηγούμενης Διοίκησης, αποφάσισε να μην γίνει κατηγορία  κατά κανενός από όσους είχαν κατηγορηθεί με βάση τις καταγγελίες Στάμου, την έκθεση ελέγχου των ορκωτών ελεγκτών και την έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων.  

               

Στο σημείο αυτό πρέπει να διαλυθεί μια σύγχυση που καλλιεργείται. Αυτό που κρίθηκε με το παραπάνω απαλλακτικό βούλευμα είναι ότι δεν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις ποινικών ευθυνών από  την παράλειψη των αρμοδίων οργάνων της ΔΕΥΑΜΒ να προβούν, εντός των νομίμων προθεσμιών, τόσο στον έλεγχο και τη διόρθωση της τελικής επιμέτρησης των εργασιών, όσο και στην παραλαβή του έργου. Ωστόσο, η προαναφερθείσα μηνυτήρια αναφορά και η συμπληρωματική μηνυτήρια αναφορά που κατατέθηκαν  από την προηγούμενη Διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ έχουν άλλη νομική βάση. Συγκεκριμένα, στηρίζονται στα νεώτερα στοιχεία  που με πρωτοβουλία της συγκεντρώθηκαν (Πρωτόκολλο Επιτροπής Προσωρινής και Οριστικής Παραλαβής του έργου και Πρακτικό Επιτροπής που συγκροτήθηκε με απόφαση του προηγούμενου Δ.Σ. της ΔΕΥΑΜΒ), από τα οποία διαπιστώθηκαν οι μεγάλες ποσοτικές διαφορές μεταξύ των εργασιών που πράγματι είχαν εκτελεστεί, σε σχέση με εκείνες που είχαν πιστοποιηθεί και είχαν πληρωθεί και συνεπώς, οι εντεύθεν ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες.

Συμπαγές μέτωπο υπεράσπισης της ΔΕΥΑΜΒ

         

Ο κίνδυνος να προχωρήσει η ΕΡΓΗΛ σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης της αμετάκλητης απόφασης του Εφετείου Λάρισας είναι πάντοτε υπαρκτός. Η παρούσα Διοίκηση της Επιχείρησης, όμως, έχει πλέον στα χέρια της πολλά και ισχυρά όπλα, σε μέρος μόνο  των οποίων αναφερθήκαμε πιο πάνω.  Στο χέρι της είναι να αξιοποιήσει αποτελεσματικά τα όπλα αυτά, συνεχίζοντας και ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη μόνη «υπερασπιστική» γραμμή που πράγματι ανταποκρίνεται στα συμφέροντα της ΔΕΥΑΜΒ.

                                                                                                   

Στο πλαίσιο αυτό, ελπίζουμε να έχει εγκαταλείψει οριστικά κάθε σκέψη για «συμβιβασμό» με την ΕΡΓΗΛ, που την πρώτη περίοδο επανειλημμένα είχε διατυπώσει δημοσίως ο Α.Μπέος. Πρέπει να γίνει απολύτως σαφές ότι τυχόν επιδίωξη συμβιβασμού, με ανάληψη υποχρέωσης από τη ΔΕΥΑΜΒ να καταβάλει επιπλέον χρήματα στην ΕΡΓΗΛ, θα απεμπολούσε ζωτικά συμφέροντα της Επιχείρησης, αφού θα εμφανιζόταν να συνομολογεί ότι  οφείλει στην ΕΡΓΗΛ, ενώ έχει πλέον αποδειχθεί ότι η  ΕΡΓΗΛ οφείλει   στη ΔΕΥΑΜΒ το μεγάλο ποσό που προαναφέρθηκε.

Η παρούσα δημοτική αρχή, «συνεπής» στην τακτική της  να μηδενίζει και να κατασυκοφαντεί το έργο της προκατόχου της, αντί να υποστηρίξει και να ενισχύσει με τα όποια νέα στοιχεία την αγωγή και τη μηνυτήρια αναφορά που είχε υποβάλει η προηγούμενη Διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ, επέλεξε να  καταθέσει νέα αγωγή και νέα μήνυση, προκειμένου να επικαλείται ότι δήθεν ξανανοίγει από μηδενική βάση τον «φάκελο ΕΡΓΗΛ», τον οποίο όμως, όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα, παρέλαβε ορθάνοιχτο από την προηγούμενη Διοίκηση. Θα αποφύγουμε κάθε αναφορά στο ποια αγωγή και ποια μήνυση υπηρετούν πιο αποτελεσματικά τα συμφέροντα  της ΔΕΥΑΜΒ, διότι στόχος μας είναι να στηρίξουμε τη ΔΕΥΑΜΒ και όχι να δώσουμε «όπλα» στην ΕΡΓΗΛ.  Αυτό που πάντως κρατάμε ως θετικό, είναι ότι τόσο η νέα αγωγή όσο και η νέα μήνυση στηρίζονται στο πόρισμα της Επιτροπής που συγκροτήθηκε από την προηγούμενη Διοίκηση.

Η μυστικότητα και η αδιαφάνεια με τα οποία χειρίζεται η Διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ την υπόθεση, σε αντίθεση με την προηγούμενη Διοίκηση της Επιχείρησης, δεν μας επιτρέπει να γνωρίζουμε την εξέλιξη των δικαστικών υποθέσεων. Έχοντας ωστόσο εμπιστοσύνη στην Δικαιοσύνη, πιστεύουμε πως  τελικά η ΔΕΥΑΜΒ  θα δικαιωθεί και οι τυχόν υπεύθυνοι θα υποστούν τις συνέπειες του νόμου. Αρκεί η δημοτική αρχή να μείνει σταθερά στη γραμμή αυτή, δίνοντας αποφασιστικά, χωρίς παλινδρομήσεις και αντιφάσεις, μια ανοιχτή και καθαρή μάχη. Στη μάχη αυτή δεν υπάρχει χώρος για μικροπολιτικά παιγνίδια και άδηλες μεθοδεύσεις. Αυτό που χρειάζεται, όπως από την πρώτη στιγμή έχουμε δηλώσει,  είναι ένα συμπαγές μέτωπο της δημοτικής αρχής με όλες τις παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου, τους εργαζομένους στη ΔΕΥΑΜΒ και την τοπική  κοινωνία στο σύνολό της.  Η πρωτοβουλία και η ευθύνη ανήκουν πρωτίστως στη Δημοτική Αρχή και τη Διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ.