Όταν «οι κάτω» δεν θέλουν και «οι πάνω» δεν μπορούν, του Πάνου Τρ.Σκοτινιώτη*

Η σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έληξε άδοξα. Αναμενόμενο; Απολύτως. Και το θέμα δεν είναι τόσο ο επιμερισμός των πολιτικών ευθυνών για το ναυάγιο. Η πρωταρχική ευθύνη  του Α.Τσίπρα, άλλωστε, είναι αυταπόδεικτη. Η συναίνεση, με τη χώρα μάλιστα να εξακολουθεί να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, είναι πολύ σημαντική υπόθεση για να υποτάσσεται σε μικροπολιτικά παιχνίδια.

Το πιο σοβαρό, ωστόσο, είναι ότι η σύσκεψη καταγράφηκε ως ένα ακόμη επεισόδιο στην πορεία ραγδαίας απαξίωσης και απονομιμοποίησης του κομματικού συστήματος. Τόσο για όσα έγιναν (ή δεν έγιναν) στους τέσσερις τοίχους του Προεδρικού Μεγάρου. Όσο -και κυρίως- για όσα μελαγχολικά ακολούθησαν. Από το Σάββατο ζούμε στον αστερισμό του Β.Λεβέντη …

Στις διαπιστώσεις αυτές θα πρέπει να προσθέσουμε και ένα νέο, ιδιαίτερα ανησυχητικό  στοιχείο. Είναι ο κίνδυνος, για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία, να γίνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μέρος του προβλήματος. Δείχνει, δυστυχώς, δέσμιος της πολιτικής συμφωνίας που τον οδήγησε στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα. Όταν όμως κλονίζεται και το τελευταίο θεσμικό οχυρό οι εξελίξεις δεν προοιωνίζονται αισιόδοξες.

Δεν γνωρίζω αν η κυβέρνηση  κινδυνεύει να χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το βέβαιο είναι ότι η ένταση, το βάθος και η πολυπλοκότητα των προβλημάτων την ξεπερνά.  Πολύ περισσότερο όταν η ευρύτερη περιοχή βρίσκεται μπροστά σε τεκτονικές αλλαγές.

Το υπάρχον κομματικό σκηνικό  κλείνει τον κύκλο του. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η τελευταία «εφεδρεία». Η πρόσφατη δημοσκόπηση της Κάπα Research είναι αποκαλυπτική. Ο ΣΥΡΙΖΑ σπαταλά με ταχύτατους ρυθμούς το πολιτικό του κεφάλαιο. Και η συμπόρευσή του με την ακροδεξιά κυβερνητική «συνιστώσα» μπορεί να του εξασφαλίζει προσωρινά (;) την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, επιβαρύνει ωστόσο την κατάσταση, επιταχύνει τη φθορά και τον αποκόβει από διεργασίες που συντελούνται στην Ευρώπη.   Όσο για την αξιωματική αντιπολίτευση, η πολιτική της περιδίνηση καλά κρατεί. Και η υπόλοιπη, κατακερματισμένη δημοκρατική αντιπολίτευση, απλώς δεν μπορεί.

Είμαστε στη φάση όπου «οι κάτω» δεν θέλουν το παλιό και «οι πάνω» δεν μπορούν να κυβερνούν με τον παλιό τρόπο, για να θυμηθούμε τον  κλασικό  ορισμό  του Λένιν για την επαναστατική κατάσταση. Όχι, δεν επίκειται επανάσταση. Η πολιτική όμως απεχθάνεται το κενό. Και αν δεν βρεθούν  οι δημοκρατικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που θα βγάλουν τη χώρα από την κρίση, ο ακραίος, δεξιός λαϊκισμός περιμένει στη γωνιά. Τα μηνύματα που στέλνει, άλλωστε, είναι ηχηρά.

Η μετάβαση σε ένα νέο κομματικό χάρτη δεν θα είναι ούτε απρόσκοπτη ούτε ανέφελη. Το ερώτημα είναι τι γίνεται μέχρι τότε. Όσο και να το «κουράσουμε», άλλη λύση δεν φαίνεται να υπάρχει. Εκτός πια και αν φτάσουμε στην πλήρη γελοιοποίηση...

Κυβέρνηση εθνικής ανασυγκρότησης, λοιπόν! Με την ειλικρινή και απλόχερη στήριξη όλων των δυνάμεων του ευρωπαϊκού – δημοκρατικού τόξου. Με εντολή να κρατήσει τη χώρα όρθια, να την ξεκολλήσει από το τέλμα, να κάνει ένα βήμα μπροστά. Με στελέχη αποφασισμένα, είτε προέρχονται από την ενεργό πολιτική, είτε από την κοινωνία, τα Πανεπιστήμια, την πραγματική οικονομία, την ομογένεια. Στελέχη με δημοκρατική πολιτική συγκρότηση, κοινωνική ευαισθησία, διεθνείς ορίζοντες, τεχνοκρατική επάρκεια και επιχειρησιακή ικανότητα. Με θέληση και αποφασιστικότητα να συγκρουστούν με όλες τις παθογένειες του πολιτικού, διοικητικού και οικονομικού συστήματος της χώρας που την κρατούν καθηλωμένη.

Σε μια τέτοια συντεταγμένη πορεία εξόδου από την κρίση δεν έχουν θέση παρασκηνιακές συναλλαγές και συμφωνίες για εξ αδιαιρέτου και κατ΄αναλογίαν της κομματικής δύναμης άλωση των θεσμών και του κρατικού μηχανισμού. Αυτό που, πάνω απ’ όλα, απαιτείται είναι ένα νέος πατριωτισμός. Και φυσικά «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης» μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων που θα στηρίξουν αυτή την προοπτική. Η ευθύνη και η πρωτοβουλία ανήκει πρωτίστως στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Α.Τσίπρα. Θέλει; Μπορεί;

Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για τη δημοκρατική αντιπολίτευση. Αντιλαμβάνεται ότι η κατάρρευση της κυβέρνησης Τσίπρα δεν συνεπάγεται τη δική της «παλινόρθωση»; Και είναι έτοιμη να ανοίξει ακόμη περισσότερο την ατζέντα των θεμάτων για τα οποία χρειάζεται να αναζητηθεί ευρύτερη συναίνεση; Με πρώτο και κύριο το περίφημο εθνικό σχέδιο ανόρθωσης και ανασυγκρότησης. Που χρόνια το ακούμε, αλλά πουθενά στον ορίζοντα δεν το βλέπουμε. Για να μπορέσουμε επιτέλους να δούμε την Ελλάδα και πέρα από τα μνημόνια.  

Μέσα από αυτή την πορεία θα ξεπηδήσουν – θέλω να πιστεύω- οι αναγεννητικές δυνάμεις που θα ανασυνθέσουν ριζικά το κομματικό σκηνικό. Θα ανασυγκροτηθεί, ταυτόχρονα, ριζικά και ο χώρος της  σοσιαλδημοκρατίας και του μεταρρυθμιστικού κέντρου. Είναι όρος και προϋπόθεση για την πολιτική σταθερότητα, τη δημοκρατική   ανασυγκρότηση, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ανόρθωση και τη σταθερή ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.

Να αισιοδοξούμε; Δύσκολο. Ο άλλος πάντως δρόμος είναι οδυνηρός. Και σε μια εποχή μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων γίνεται και εξόχως επικίνδυνος.  

*Από το protagon.gr (1.12.2015)