Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι ένα από τα κρίσιμα στοιχήματα που καλούνται να κερδίσουν οι δήμοι, και μάλιστα άμεσα, προκειμένου να διασφαλίσουν τη βιώσιμη ανάπτυξή τους και να αποτρέψουν ενδεχόμενους σοβαρούς μελλοντικούς κινδύνους, περιβαλλοντικούς και οικονομικούς, που θα έβαζαν σε περιπέτεια τις πόλεις και τους δημότες τους. Ένα ζήτημα για το οποίο οι έως τώρα προσπάθειες, σε εθνικό επίπεδο, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα βήματα, καθώς απαιτούνταν μακρόπνοος σχεδιασμός από πλευράς πολιτείας και αυτοδιοίκησης, σημαντικά κεφάλαια και αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς εκ μέρους των πολιτών. Αρκεί να σκεφτούμε ότι οι συζητήσεις για τον ΠΕΣΔΑ Θεσσαλίας έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, και τώρα πια έχουν αρχίσει να ωριμάζουν τα πράγματα. Για το σοβαρό αυτό θέμα, η παράταξή μας έχει διατυπώσει, διαχρονικά, ξεκάθαρη θέση, με στόχο την ολοκληρωμένη, βιώσιμη, οικολογική και οικονομική διαχείριση των στερεών αποβλήτων, που θα στηρίζεται στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση.
Η άποψη αυτή διατυπώθηκε και στην οικονομοτεχνική μελέτη που εκπονήθηκε από την Υπηρεσία Καθαριότητας, στα τέλη 2013.Στην κατεύθυνση αυτή, προσπαθήσαμε, στη διάρκεια της θητείας μας, να διαμορφώσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για μια τέτοια προοπτική. Έγιναν, λοιπόν, προσπάθειες σε τρεις κατευθύνσεις:
• στην κατεύθυνση της αναδιοργάνωσης της Υπηρεσίας Καθαριότητας, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει, όσο το δυνατό, πιο αποτελεσματικά, δεδομένων των περιοριστικών συνθηκών που επέβαλλε η οικονομική κρίση (έλλειψη ανθρώπινων και υλικών πόρων), όπως επίσης να υποστηρίξει την προώθηση της ανακύκλωσης. Επίσης, στην κατεύθυνση της θεσμικής της θωράκισης, με την απόκτηση άδειας συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων ( ο Δήμος Βόλου είναι ένας από τους ελάχιστους Δήμους που η Υπηρεσία Καθαριότητας διαθέτει άδειας συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων).
• στην κατεύθυνση της προώθησης της ανακύκλωσης – ένας τομέας στον οποίο ο Δήμος μας επέδειξε σημαντική πρόοδο, όπως δείχνουν τα γεγονότα: είμαστε από τους ελάχιστους δήμους στη χώρα, στον οποίο η ανακύκλωση έφτασε έως και την πιο απομακρυσμένη κοινότητα. Ο Δήμος Βόλου βραβεύτηκε, τον Ιούνιο 2013, μαζί με άλλους 5 δήμους, από το ΥΠΕΚΑ και τον ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) για την υψηλότερη κατά κεφαλήν επίδοση στον τομέα της ανακύκλωσης Η διάκριση αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το Δήμο Βόλου αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι είναι ο μακράν μεγαλύτερος από τους υπόλοιπους βραβευθέντες Δήμους, αφού όσο πιο μεγάλος είναι ένας Δήμος, τόσο πιο δύσκολη είναι η επαφή και επικοινωνία της Δημοτικής Αρχής με τους κατοίκους. Για την επίδοσή του αυτή, η ΕΕΑΑ παραχώρησε στο Δήμο, στη διάρκεια της θητείας μας, 2 νέα απορριμματοφόρα και 490 νέους μπλε κάδους. Περίπου 400 μπλε κάδοι τοποθετήθηκαν στις Ενότητες και δόθηκαν επιπλέον 90 για το Πολεοδομικό Συγκρότημα. Θα μπορούσαμε ακόμη να αναφερθούμε στις δράσεις ευαισθητοποίησης στα σχολεία και στο πρόγραμμα κομποστοποίησης (στο πλαίσιο του Life), με το οποίο διανεμήθηκαν 350 κομποστοποιητές σε δημότες. Η ανακύκλωση, βέβαια, απαιτεί πολλά ακόμη βήματα στη χώρα μας, αφού δεν ξεπερνά το 10% των παραγόμενων απορριμμάτων.
• στη διερεύνηση του πιο πρόσφορου, για την περιοχή μας, σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων και στην καθ’ ύψος επέκταση του ΧΥΤΑ. Στο πλαίσιο αυτό, ανατέθηκε η εκπόνηση μελέτης εκ μέρους του ΣΥΔΙΣΑ (2013, μελέτη Φραντζή), η οποία παρουσιάζει 6 σενάρια για την αντιμετώπιση του θέματος στη Μαγνησία. Όσον αφορά τον ΧΥΤΑ, εξασφαλίσαμε από το ΕΣΠΑ τη χρηματοδότηση προκειμένου να προχωρήσει η καθ’ ύψος επέκταση, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της εγκατάστασης για τα επόμενα χρόνια, μέχρι να περάσουμε στην ολοκληρωμένη διαχείριση. Παράλληλα, έγιναν από τον Δήμο και τον ΣΥΔΙΣΑ προσπάθειες για τη διεξοδική διερεύνηση του θέματος της ολοκληρωμένης διαχείρισης (όπως επαφές με το φορέα διαχείρισης της Βοιωτίας – Θήβας, όπου υπάρχει η εμπειρία και η τεχνογνωσία από την προώθηση του έργου όχι μέσω ΣΔΙΤ, αλλά μέσω δημόσιας χρηματοδότησης: 21,5 εκατ. από το ταμείο συνοχής μέσω περιφέρειας). Επίσης, προετοιμάστηκε από τη Δ/νση Προγραμματισμού πρόταση, προκειμένου να υποβληθεί στο Life-2 – πρόγραμμα Horizon, ώστε να αναζητηθεί χρηματοδότηση για δημιουργία πιλοτικής μονάδας για 20.000 πολίτες, η οποία όμως δεν προχώρησε από τη νέα Δημοτική Αρχή.
• στην προμήθεια φορητού συρόμενου θρυμματιστή, για το θρυμματισμό των κλαδεμάτων της πόλης.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη:
• Την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και των δημοτών από μελλοντικούς κινδύνους και με προσανατολισμό στη βιώσιμη ανάπτυξη του Δήμου.
• Το σχέδιο επικαιροποίησης ΠΕΣΔΑ Θεσσαλίας, όπου καθορίζονται οι μονάδες διαχείρισης για την Περιφέρεια (= 3 μονάδες, 1 για Τρίκαλα – Καρδίτσα, 1 για Λάρισα και 1 για Μαγνησία και μικρές μονάδες στα νησιά) και παρουσιάζονται οι δυνατότητες χρηματοδότησης σε δύο φάσεις (60 εκατ. και 20 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).
• Τις ανάγκες της Μαγνησίας, σύμφωνα με την ποσότητα των παραγόμενων αποβλήτων. Επισημαίνεται ότι το τονάζ της περιοχής μας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, ενώ, ως συνέπεια της κρίσης και της αλλαγής της καταναλωτικής νοοτροπίας, οι ποσότητες στερεών αποβλήτων παρουσιάζουν συνεχή μείωση (σύμφωνα με το σχέδιο επικαιροποίησης ΠΕΣΔΑ, η Μαγνησία: 2010, περίπου 112 χιλιάδες τόνοι – 2013, 90 χιλιάδες τόνοι).
Υποστηρίζουμε την ανάγκη για βιώσιμη, οικολογική και οικονομική διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούμε ότι η ενδεδειγμένη λύση για την περιοχή μας, είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων από το Δήμο, με δημόσια χρηματοδότηση (νέο ΕΣΠΑ 2014-2020) και με βασική επιλογή τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση, την κομποστοποίηση και την ανάκτηση των υλικών. Κι αυτό, σε συνδυασμό και με τη ολοκληρωμένη διαχείριση της λυματολάσπης των ΕΕΛ Βόλου, μέσω θερμικής ξήρανσης και αεριοποίησης, που έχει ήδη προωθεί από τη ΔΕΥΑΜΒ για χρηματοδότηση από το ΕΠΠΕΡΑΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τη μελέτη Φραντζή, αποκλείουμε την καύση και προκρίνουμε τα δύο ήπια σενάρια, δηλαδή της «Αναερόβιας χώνευσης και ανάκτησης υλικών» ή της «Κομποστοποίησης και ανάκτησης υλικών», που συγκεντρώνουν τα περισσότερα πλεονεκτήματα, περιβαλλοντικά και οικονομικά (αναλύονται στη μελέτη – υπάρχουν και σχετικοί συγκριτικοί πίνακες). Ενδεικτικά, αναφέρουμε:
- σχετικά χαμηλό επενδυτικό και λειτουργικό κόστος
- λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου
- έσοδα για το Δήμο από την ανάκτηση υλικών
- μη παραγωγή αποβλήτων ειδικής διαχείρισης
- σημαντική εκτροπή από την ταφή
- χαμηλότερο τέλος χρήσης
- ευαισθητοποίηση των δημοτών, με την προώθηση της φιλοσοφίας της ανακύκλωσης – κυρίως το τελευταίο σενάριο, της κομποστοποίησης και ανάκτησης υλικών.
Η κομποστοποίηση και ανάκτηση υλικών είναι, κατά την άποψή μας, η πιο πρόσφορη επιλογή. Είναι η οικονομικότερη και η πιο φιλική περιβαλλοντικά. Προωθεί δυναμικά την ανακύκλωση, με τη διαλογή στην πηγή, με την προσθήκη ενός επιπλέον ρεύματος, δηλαδή πέραν των πράσινου και μπλε κάδων, και του καφέ για τα οικιακά απορρίμματα. Τα τρία ρεύματα ανακύκλωσης είναι μία προοπτική που η Υπηρεσία Καθαριότητας μπορεί να αντιμετωπίσει (θα υπάρξει χρηματοδότηση για δράσεις δημοσιότητας και δημιουργία «πράσινων σημείων»), γιατί στο σχεδιασμό θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι δυνατότητες της Υπηρεσίας. Επισημαίνεται ότι στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 98 (άρθρο 17, παρ. 12), ορίζεται η επιλογή των ρευμάτων να γίνεται με τεχνικούς, περιβαλλοντικούς και οικονομικούς όρους.
Τελικά, η πιο συμφέρουσα -οικονομικά πια, αφού περιβαλλοντικά είναι και οι δύο οι πιο κατάλληλες- για το Δήμο μας λύση, μεταξύ των δύο που προαναφέρθηκαν, θα προκύψει από μία οικονομοτεχνική επεξεργασία των δεδομένων, η οποία θα εξετάσει τις επιμέρους παραμέτρους του θέματος και θα δώσει έγκυρα συμπεράσματα.
Το αν θα επιλεγεί η λύση της αναερόβιας χώνευσης και ανάκτησης υλικών, με τη δημιουργία μονάδας παραγωγής βιοαερίου, που θα αποφέρει έσοδα στο Δήμο από την πώληση ρεύματος και την παραγωγή κομπόστ, όχι όμως υψηλής ποιότητας, ή η λύση της κομποστοποίησης και ανάκτησης υλικών, με την παραγωγή υψηλού κομπόστ, που θα αποφέρει έσοδα στο Δήμο από την πώλησή του ως εδαφοβελτιωτικού, είναι κάτι που απαιτεί πολύ προσεκτική προετοιμασία, διερεύνηση και προγραμματισμό από το Δήμο, για την αποφυγή μελλοντικών κινδύνων από τυχόν αστοχίες.
Θα πρέπει, λοιπόν, ο Δήμος, με κέντρο της «φιλοσοφίας» του αυτές τις δύο μεθόδους, να προχωρήσει άμεσα στην κατάρτιση ολοκληρωμένου τοπικού επιχειρησιακού σχεδίου, από τη διαλογή στην πηγή έως την τελική διάθεση των προϊόντων, ώστε να καταλήξουμε σε επιλογή που θα διασφαλίσει την, όσο το δυνατό, πιο ορθολογική, αποτελεσματική, οικολογική και οικονομική οργάνωση και τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια του Δήμου και των δημοτών, λαμβανομένων υπόψη και των ισχυρών συμφερόντων που παρεμβαίνουν στον τομέα αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου