Π.Σκοτινιώτης: Όραμα ουσίας για το Βόλο η διεκδίκηση του τίτλου «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021»

Καταρχήν απόφαση να διεκδικήσει ο Βόλος τον τίτλο "Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021", καλείται να λάβει το Δημοτικό Συμβούλιο Βόλου που συνεδριάζει την ερχόμενη Παρασκευή στις 2:30 το μεσημέρι. Το θέμα εισάγεται από τη Δημοτική Αρχή με την πεποίθηση ότι, ακριβώς τώρα, σε αυτά τα χρόνια της βαθειάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και της κρίσης αξιών, ο θεσμός και ο τίτλος «Βόλος, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021» αποτελούν ένα όραμα ουσίας, έναν στρατηγικό σκοπό για την πόλη, γεμάτο πολιτισμό, με οφέλη και τεράστια θετική ενέργεια.

Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας έχει ως στόχο την προσέγγιση των λαών της Ευρώπης, αναδεικνύοντας την ποικιλομορφία από τη μια, αλλά και τις κοινές πτυχές των Ευρωπαϊκών Πολιτισμών από την άλλη. Η Ελλάδα έχει φιλοξενήσει τρεις φορές μέχρι σήμερα το θεσμό, στην Αθήνα το 1985, στη Θεσσαλονίκη το 1997 και στην Πάτρα το 2006. Ο Βόλος διεκδικεί να είναι η τέταρτη κατά σειρά πόλη και, όπως προέκυψε από τη διερεύνηση του θέματος, έχει τη δυνατότητα να καλύψει πλήρως τα κριτήρια μιας τέτοιας διοργάνωσης και να διεκδικήσει απόλυτα αξιοκρατικά τον τίτλο αυτό, με σημαντικά οφέλη για την πόλη και τους δημότες.

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην εισήγηση του Δημάρχου κ.Πάνου Σκοτινιώτη, η αμφίδρομη σχέση του Βόλου και της ευρύτερης περιοχής με την Ευρώπη, μέσα από εξαιρετικά πλούσιες και πολύπλοκες ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές διαδικασίες, είναι αναμφισβήτητη και πανίσχυρη. Ένα τεράστιο ιστορικό γίγνεσθαι ανέδειξε, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, τον Βόλο όχι μόνο ως ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο αλλά και ως ένα αυθεντικό κοσμοπολίτικο κέντρο της Ελληνικής περιφέρειας. Η εξωστρέφεια και ο δυναμισμός του δημιούργησαν πολιτισμό, εμπόριο, βιομηχανία, υποδομές, κινητικότητα και μια εντυπωσιακή διαδραστική και αμφίδρομη σχέση με τον Ευρωπαϊκό χώρο, σπάζοντας σταδιακά, την κυριαρχική και αποκλειστική σχέση με την Ανατολή. Το δημιουργικό κλειδί υπήρξε μια καθοριστική τριάδα που αποδείχθηκε εξαιρετικά γόνιμη: το Λιμάνι, ο Σιδηρόδρομος  και το Πήλιο. Και τα τρία λειτούργησαν ως καταλύτες που έφεραν την Ευρώπη στο Βόλο και τον Βόλο στην Ευρώπη.

Σήμερα, η σημαντική παρουσία των Συλλόγων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Πολιτισμού, οι πρωτοβουλίες της τοπικής κοινωνίας, το έργο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι διεθνείς εκδηλώσεις και οι σημαντικές υποδομές που διαθέτει ο Βόλος, δίνουν συνέχεια  στην ευρωπαϊκή διάσταση της πόλης και ενισχύουν τα συγκριτικά και ανταγωνιστικά  της πλεονεκτήματα, ώστε να υποστηριχθεί με αξιώσεις η διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021.

Η διεκδίκηση του τίτλου αυτού θα συνδυαστεί και θα υποστηριχθεί από τη δημιουργία δικτύου χώρων πολιτισμού, με βάση και την υλοποίηση από το νέο ΕΣΠΑ  απολύτως ώριμων έργων  (ανακατασκευή  του Δημοτικού Θεάτρου Βόλου, αναστήλωση του Αρχαίου Θεάτρου Φθιωτίδων Θηβών, Μουσείο της Αργούς, Μουσειακό Ίδρυμα αφιερωμένο στον Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, επέκταση της Δημοτικής Πινακοθήκης, αξιοποίηση Μουσείου της Πόλης). 

Τεράστια οφέλη 

Η εμπειρία από τις προηγούμενες διοργανώσεις Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης απέδειξε ότι οι πόλεις που ανέλαβαν τη διοργάνωση μπόρεσαν, με σωστή αξιοποίηση, να αποκομίσουν τεράστια οφέλη από πολιτιστική, κοινωνική, οικονομική άποψη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάθε ευρώ που επενδύουν στις εκδηλώσεις αποφέρουν 8-10 ευρώ συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη και απασχόληση, ενώ αξίζει να τονιστεί ότι ο τομέας του πολιτισμού και της δημιουργίας διαδραματίζουν σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό ρόλο, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του ΑΕΠ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει χρηματοδοτική συμβολή στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα. Από το 2010 η συγχρηματοδότηση χορηγείται μέσω του βραβείου «Μελίνα Μερκούρη», το οποίο ανερχόταν πρόσφατα σε 1.500.000 ευρώ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια. Άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, ιδίως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, μπορούν να συμβάλουν στην αστική ανάπτυξη.

Με βάση και τα κριτήρια που τίθενται για τις υπόλοιπες πόλεις,  ο όλος σχεδιασμός πρέπει να εντάσσεται στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της πόλης. Οι εκδηλώσεις πρέπει να έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να έχουν καταλυτικές μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες. Όσο σημαντική είναι η χρονιά της εκδήλωσης, άλλο τόσο είναι και οι προηγούμενες και οι επόμενες χρονιές. Υποδομές, θεσμοί που εγκαθίστανται όπως συνέδρια, συναντήσεις πχ Διεθνή Συνέδρια για ένα Λιμάνι Ειρήνης, Ανάπτυξης και Πολιτισμού, βοηθούν σε μια παγίωση νέων πολιτιστικών πρακτικών της πόλης, με θετικές οικονομικές και κοινωνικές  συνέπειες.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως αναφέρεται στην εισήγηση του κ.Σκοτινιώτη, η πόλη του Βόλου έχει μια θαυμάσια ευκαιρία να γνωρίσει μέσα από μια σύγχρονη ματιά την ιστορία της και τις «πόλεις» που υπάρχουν κάτω από τα πόδια της. Ένα κεντρικό μοτίβο «ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΞΑΝΑ ΤΟΝ ΒΟΛΟ», με μια νέα ματιά στο παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον της πόλης, μπορεί να δώσει μια εξαιρετική ώθηση και κατεύθυνση. Τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της Ιωλκού στους τρεις μυκηναϊκούς οικισμούς γύρω από το λιμάνι του Παγασητικού (Διμήνι-Παλιά/ Κάστρο του Βόλου - Πευκάκια), σε συνδυασμό με τους τέσσερις μεγάλους θολωτούς τάφους και τον παγκόσμια γνωστό μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας αποτελούν ένα πολύ σημαντικό και αξιόλογο πολιτιστικό σύνολο, το οποίο πρέπει με κατάλληλο σχεδιασμό υποδομών και ανάλογη προβολή να αναδειχθεί ως το αναγνωρίσιμο σύμβολο της περιοχής μας, καθώς η Ιωλκός αποτελεί την ιστορική ταυτότητα της σύγχρονης πόλης του Βόλου, που αναμφισβήτητα αποτελεί την ιστορική συνέχεια της μυθικής Ιωλκού.

«Κλειδιά της επιτυχίας», όσον αφορά τη διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2021, κρίνονται η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των φορέων της πόλης - Δήμος, Πανεπιστήμιο, Επιμελητήρια, Σύλλογοι, Εκπαίδευση, ιδιώτες - η πολύ έγκαιρη προετοιμασία, η σταθερότητα στα διευθυντικά σχήματα τόσο σε οργανωτικό όσο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο, η έγκαιρη εξασφάλιση συγκεκριμένων κρατικών και ιδιωτικών χορηγιών  πέραν των ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων, η επικοινωνιακή στρατηγική και η συνεχής αξιολόγηση.